Een beest van een boek
In de gemiddelde boekenkast past het niet, dit uit zijn krachten gegroeide prentenboek. Maar mooi is het wel. En encyclopedisch grondig. Het is wat de titel belooft: de dieren komen aan het woord en vertellen hoe zij het vreemde dier ‘de mens’ zien.
Een grappig uitgangspunt, vormgegeven door een gouden combi van een goeie tekstschrijver en een bekwame tekenaar. De teksten van Joukje Akveld zijn uitgebreid – veel langer dan een gemiddeld prentenboek. Maar daardoor ook informatiever. Je moet er wat moeite voor doen maar krijgt veel – voor mij althans – onbekende informatie mee. Ik wil het woord ‘leerzaam’ wegens gevaar voor koudwatervrees niet gebruiken, maar het boek is absoluut een bron van kennis.
Het is een feest om al die fijne illustraties te beleven
Dan de tekeningen. Die zijn levensecht. Meer hoeft daar niet aan toegevoegd te worden – dieren op papier tot leven laten komen is een kunst op zich. Het is duidelijk dat Djenné Fila zijn talent niet onder de korenmaat heeft laten staan. Het is een feest om al die fijne illustraties te beleven; niet voor niets is het boek bekroond met de Zilveren Penseel 2023.
Hoe steekt het in elkaar? Geef wat voorbeelden, schiet op! Oké, oké.
De indeling is: een dier praat tegen een ander dier over een kwestie. Ze debatteren heen en weer over die kwestie, intussen glashelder makend hoe de vorken in de stelen zitten. Een bladzijde later krijgen we het grote plaatje te zien van de kwestie in kwestie, en hoe het zo gekomen is. Een haast haarkloverig grondige benadering.
Rat & luis, heet een hoofdstuk. Het is een dialoog tussen die twee dieren:
“De rat zegt: ‘Ik wil wat rechtzetten, een levensgroot misverstand.’
De luis gnuift: ‘Jullie zijn er mooi ingeluisd.’”
Het gaat over de pest, een ziekte die vanaf 1347 half Europa uitmoordde. Dat kwam door de rat, die de pest aan land bracht via schepen. Volgens de algemene mening. Maar in werkelijkheid werden het dodelijke virus door de luizen, die in de vacht van ratten leefden, overgebracht.
Strakke tekst, schitterende tekening ernaast. De volgende pagina geeft de verdieping van dit verhaal, met een helicopterview:
Het dier als zondebok, waarin uitgelegd wordt hoe een dier, maar ook een groep mensen als de oorzaak van een ramp werd aangewezen. En werd verketterd.
Free Willy, maar dan het echte verhaal
Nog eentje dan.
Orka Keiko, over de orka die in de film ‘Free Willy’ de hoofdrol speelt.
Eerste pagina: de orka (die dus eigenlijk Keiko heet) vertelt: “In 1977 werd de orka Keiko geboren in de oceaan bij IJsland niet ver van het dorp Reydarfjördur.
‘Dat klopt niet helemaal .. voor de meesten ben ik sowieso Willy. Zo gaat dat met roem, mensen verwarren je al gauw met je personage.’
Twee jaar later werd hij gevangen en verkocht aan een waterpark in Canada.
‘Die dag was zwarter dan mijn rugvin. Mijn moeder, die elke minuut van mijn leven naast me had gezwommen, bleef achter bij de rest van mijn familie. Kan een orkahart breken? Het mijne versplinterde toen ik uit de oceaan werd gevist. Ik belandde in een bassin waar ik kunstjes leerde…’”
De volgende pagina zorgt weer voor de verdieping door de indringende vraag: Mogen we dieren voor ons laten werken? Vervolgens worden de voors en tegens van dit dilemma uitgebreid belicht. Een indrukwekkende prestatie.
Het is allemaal, en nog veel meer, te vinden in dit rijkgevulde megaboek. Perfect geschikt om samen met kinderen door te bladeren. En vooral te stoppen wanneer de nieuwsgierigheid de kop opsteekt, te gaan kijken en lezen. Om een pagina verder de diepergaande feiten erbij te zoeken. En spelenderwijs de horizonnen van kinderen en uzelf te verbreden. Een fijne investering voor groeiende herseninhouden.
—
