Kadreren is funest voor zijn erectie
Rond de jaarwisseling 2022-23 werkte Michel Houellebecq zich in de nesten door eerdere, ondoordachte anti-Islam uitspraken en een Nederlandse ‘artistieke’ pornofilm waaraan hij meedeed. Er zat voor de, thuis in Frankrijk omstreden, schrijver niets anders op dan zijn beste wapen, zijn scherpe pen te trekken en in een pamfletachtig boekje weerwoord te geven.
Ondanks boosheid en schaamte behoudt Houellebcq hierin zijn sardonische humor.
Kwestie 1: in interviews uitte Houellebecq zich slordiger over de Islam dan hij in zijn boeken doet. Natuurlijk komt dat door het journaille – altijd belust om een vileine quote – maar zeker ook door hemzelf. De gewraakte uitspraken zette hij recht in dit pamflet. De eerder beledigde, politiek gematigde Rector van de Grote Moskee accepteerde de rectificaties.
Ten overvloede stelt Houellebecq dat zijn roman Onderworpen (2015) niet Islamofoob is.
Wie dat vindt mist de dubbelzinnigheid ervan. Houellebecq trekt een vergelijking met de dystopische roman 1984 (1948) waarmee George Orwell uiteraard niet beoogde het totalitaire communisme te promoten.
Kwestie 2: het wespennest waarin KIRAC, een Nederlands collectief diabolische kunstenaars/filosofen hem bracht. Hun echte namen noemt Houellebecq niet. Hij beperkt zich tot veelzeggende bijnamen: “Kakkerlak”, “Zeug”. “Adder” en “Kalkoen.”
In oktober 2022 benaderde Kakkerlak de schrijver. Hij zou met een linkse filosofiestudente en fan van zijn werk – Zeug – naar Parijs komen. Ze wilde seks met de beroemde (zij het fysiek weinig appetijtelijke, pre-bejaarde) schrijver. Zeug beschikt over een account waarop ze haar seksuele escapades deelt – en daaraan verdient. Kakkerlak suggereerde Houellebecq de vrijpartij te filmen. Leuk voor later.
Gênante scènes
Houellebecq onthult de lezer – voor eens en altijd – zijn opvattingen over porno en seks; tegelijk voer voor Houellebecq-literatuurvorsers. Kort samengevat: Seksfantasieën zijn dat ook inderdaad. Ze zijn in het werkelijke seksleven van zeer gering belang. Zeker omdat er daarbij altijd liefde in het spel is. Commerciële pornofilms werken op hem averechts. Vanwege de echte emoties prefereert hij gefilmde amateurs (=liefhebbers) seks. Met literair-libertijnse verve beschrijft hij enkele memorabele privé-seksscènes als bewijs dat filmregistratie altijd tekort zal schieten. Hoe graag zou hij zich zichzelf in actie willen filmen! Maar helaas… mooi kadreren is funest voor zijn erectie.
Voilà, dit verklaart waarom hij zich liet lijmen door Kakkerlak en Zeug. Had hij hun vorige productie maar gezien waarin zij een rechtse Amsterdamse filosoof letterlijk in zijn hemd (en meer) zetten bij een afgebroken vrijpartij.
Wat bij eerdere filmoptredens van Houellebecq goed en zelfs geestig uitpakte loopt in de KIRAC-film op een échec uit. Maar dan is het leed al geschied. Geruchten en gênante scènefoto’s circuleren. Houellebecq en zijn – met het sexperiment instemmende – Chinese vrouw voelen zich genaaid. Ze willen niet dat de film uitkomt. Houellebecq constateert zelfs dat zulke producties afkeer van seksualiteit opwekken en tot aseksualiteit stimuleren.
Hij erkent Kakkerlaks sluwheid om artistieke ijdelheden in allerlei sub-circuitjes te willen onthullen. Maar ondertussen zit hijzelf aan het onbedachtzaam ondertekende contract vast.
Ook de Nederlandse rechter beslist daardoor dat hij KIRAC niet kan verbieden de film te tonen.
Wat Houellebecq overkwam is de prijs van de roem, die hem tenslotte ook weer redt.
De film zou tegelijk verschijnen met de Nederlandse vertaling van Anéantir, Vernietigen (!) maar de lopende rechtszaak voorkwam dit. Opgelucht constateert Houellebecq dat Nederlandse critici de kwestie veel meer negeerden dan Fransen. Bovendien kopen Nederlandse lezers weer trouw zijn nieuwste boek. “Dat business-as- usual kantje was zowel geruststellend als verontrustend, omdat de gepastheid van mijn oorspronkelijke reactie erdoor werd ontkracht. Misschien […] had ik niet eens die uitputtende gerechtelijke procedure moeten beginnen.”
Maar dan was dit bizarre, particuliere Houellebecjqe in zijn pen achtergebleven.
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
