Dilemma na debuutsucces
Een zeer succesvolle debuutroman schrijven – en wat dan? Eugen Ruge is niet de enige auteur die met dat dilemma geconfronteerd werd nadat hij met In tijden van afnemend licht wereldberoemd geworden was. Niet dat hij daarmee zijn eerste literaire stappen had gezet. Als toneel- en hoorspelschrijver en als vertaler had hij in het Duitse taalgebied al een solide reputatie. Maar nu lag er die roman en de wereldfaam. En zal zijn uitgever ook wel verwachtingsvol naar een volgend werk hebben gevraagd.
Een vlucht naar desolaatheid
Het werd de novelle Cabo de gata, in de Nederlandse editie met meer dan alleen een knipoog naar Pascal Merciers Nachttrein naar Lissabon vertaald als Nachtbus naar Andalusië. Man is vastgelopen in het leven, reist op de bonnefooi naar een onbekende streek in Zuid-Spanje waar het in de wintermaanden koud, desolaat en eenzaam is. De relaties met de lokale bevolking willen niet snel vlotten, alleen een zwerfkat geeft hem een beetje gezelschap. Dan verdwijnt de kat, wordt het drukker aan het strand en neemt de man opnieuw de bus: terug de bewoonde wereld in met onbekende bestemming.
Landerigheid en literatuur
Landerigheid kan grote literatuur voortbrengen. Samuel Beckett werd er met “Wachten op Godot” nog wereldberoemder mee dan Ruge. En terecht. Want terwijl Becket daaraan een kosmische betekenis wist te ontlokken komt laatstgenoemde weinig verder dan futloze dagboekaantekeningen, zoals de auteur zich af en toe zelf ook lijkt te realiseren: “De waarnemingen die ik ’s morgens noteer, worden steeds microscopischer. Er valt niets meer te noteren. Er gebeurt niets nieuws meer.”
Veel eerder had hij al gemerkt hoe die leegte niet genoeg was om het schrijven te kunnen vullen: “Misschien is het beeld van de prostituee die haar waterkoker onder een kleine, boven het aanrecht hangende boiler houdt, inderdaad zoiets als het verzinnen van een verzinsel, te wijten aan de omstandigheid dat ik al een beetje te lang met deze alinea bezig ben.” Ook die noodgedwongen verbeelding trekt het proza niet vlot.
Gelukkig revancheerde Ruge zich zes jaar later met de weergaloze auto-fictie van Metropol, waarin hij net als in zijn debuutroman teruggrijpt op de geschiedenis van zijn eigen familie. Is het de zwakte van dit “tussendoortje dat de Nederlandse uitgever tot nu toe van een vertaling daarvan heeft weerhouden? Hoe weinig terecht dat is is eerder betoogd: Iedere schrijver verdient een tweede kans.
—
Ook verschenen op X / Linkedin
