Een bijzondere vrouw die Eva!
[Recensie] In 1944, in het Oostenrijk dat door de Anschluss bij Duitsland is gaan horen, woont en werkt Eva in de hoofdstad Wenen. Zij runt het secretariaat van het regionale kerkbestuur. De meeste mensen die haar kennen, noemen haar tante Eva. Maar op de keper beschouwd kent niemand tante Eva echt. Achter haar strenge façade schuilt een goed mens, maar ook een mens die onnoemelijk veel heeft meegemaakt. In de eerste hoofdstukken van dit boek krijgen we wat te horen over het leven in Wenen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het leven valt niet mee, voedsel is op de bon en men is voortdurend op zoek naar Joden, of mensen die van Joodse afkomst zijn. Eén van hen is Walter. Hij krijgt een oproep om zich te melden, zijn ouders waren Joden die zich in het grijze verleden al bekeerd hadden. Maar toch wil de SS ook Walter vervolgen als Jood. Hij vindt, via een bevriende predikant, onderdak bij tante Eva.
De auteur maakt gebruik van verschillende flashbacks in het leven van Eva (Genofeva). Daarin leren we Eva kennen als een meisje dat geboren en getogen is in het vooroorlogse Wenen. Een slim meisje was ze, ze wilde gaan studeren. Maar dat was niet weggelegd voor meisjes in die tijd.
En dan ineens een blik in de toekomst. Eva is daarin de sombere grootmoeder van twee meisjes. Het oudste meisje gaat voor het eerst naar de lagere school, het is een feestdag. Een dubbele feestdag zelfs want haar oma, Eva dus, gaat op diezelfde dag voor het eerst naar de universiteit, rechten studeren. Een droom die waar wordt dus. Maar wat is er in die tussentijd, tussen haar meisjesdroom en haar uitgekomen droom met Eva gebeurd?
Haar kleindochter, ja dat meisje dat voor het eerst naar de lagere school ging, verhaalt het in dit mooie boek. Het verhaal van Eva, die niet in het hokje van een getrouwde vrouw paste, liever wilde werken. Eva, die zichzelf niet verloochende en achter haar keuzes bleef staan en zich daarvoor inzette. Eva die haar keuzes met zware verliezen moest bekopen maar die steeds weer veerkracht toonde. Veerkracht die ze aan anderen gedurende de oorlog niet liet zien. Waarom niet? Omdat het niet veilig was.
De auteur vertelt over dat niet veilige leven in de jaren dertig en veertig van de vorige eeuw in die mooie stad Wenen. Je leeft met Eva mee. Maar Eva koopt niets voor medeleven, er moet gewerkt worden om te overleven. En dat doet ze, niet alleen voor zichzelf, ook voor anderen.
De titel van het boek, Eva’s geheimen, geeft eigenlijk precies aan waar dit verhaal over gaat: over Eva, een vrouw die men eigenlijk niet kende maar die vele geheimen had. Op de cover zie je een wazige foto van een vrouw. De foto is niet scherp, net zoals men in de Tweede Wereldoorlog Eva niet scherp kreeg. Rookgordijnen die werden opgeroepen om zichzelf en later ook anderen, te beschermen.
Eva’s geheimen is de debuutroman van de auteur, zij is de kleindochter van Eva en woont en werkt ook in Wenen. Ze is in 1954 in de Sovjet-Unie geboren, haar vader, Eva’s jongste zoon, was daar vanuit Wenen in 1934 op een zomerkamp gestuurd voor zijn veiligheid.
Ik heb met respect dit boek gelezen, het is niet alleen een eerbetoon aan Eva maar eigenlijk aan alle mensen die door oorlog op de vlucht gedreven zijn. Door de vele wisselingen in tijdlijn en perspectief, is het geen boek dat makkelijk leest, vandaar vier sterren en geen vijf. Het geheel is echter samenhangend en bijzonder. Een bijzondere vrouw die Eva!
—
Eerder verschenen op Perfecte Buren
