Ruimte voor modern geloven
Dit boek is een uitnodiging aan de lezer om ánders te kijken naar geloven in God. Haberer neemt nogal duidelijk afstand van traditionele denkbeelden die soms misschien zó traditioneel zijn dat de meeste mensen deze vandaag waarschijnlijk al achter zich hebben gelaten. Het klassieke transcendentale godsbeeld heeft inmiddels bij veel mensen al meer ontwikkelingen doorgemaakt dan in dit boek naar voren komt en daarom lijkt die soms krachtige stellingname tegen het christelijke traditionalisme mij hier en daar toch wat overbodig.
Haberer plaatst geloven duidelijk in onze tijd en in de ruimte van ons leven in de huidige wereld. Zo probeert hij oude geloofsvoorstellingen naar het denken van moderne mensen te vertalen en hen uit te nodigen om op eigentijdse wijze te blijven geloven.
Kleuren voor ontwikkelingen
In het beeld van kleuren schetst hij de ontwikkelingen in het godsbeeld. Iedere kleur staat voor de individuele mens in zijn psychologische ontwikkeling maar ook voor de historische ontwikkeling van de mensheid. Dit is een interessante benadering die wat mij betreft nog wel meer had mogen worden uitgewerkt, dan hadden de ontwikkelingen in geloven nog meer vorm gekregen zoals in Godenschemering van Daniël de Waele. Wanneer Haberer zich hiertoe had beperkt in zijn boek dan hadden deze ontwikkelingen nog wat meer diepgang gekregen en dat was de boektitel Grenzeloos God ten goede gekomen. De aanduidingen van kleuren komen mij wat geforceerd over en zouden wel achterwege kunnen blijven en gewoon door wetenschappelijke termen vervangen kunnen worden.
God – wereld – mens
Het gaat in elk geval om stadia in geloven die uitmonden in een hedendaags denken waarin er geen absolute waarheid is maar een pan-en-theïsme: ‘alles is in God maar God is meer dan alles’ (p. 54). Spreken over God gebeurt dan niet meer in dogmatische termen die ons theologisch denken in strak geformuleerde taal verwoorden maar het is theopoëzie geworden omdat God altijd meer is dan onze menselijke benadering en daarom altijd boven ons uitstijgt. Tegelijk zit God ook in onszelf en God is ook om ons heen.
Eigentijds geloven
Hoewel de titel Grenzeloos God anders suggereert, is dit boek een aanzet om de klassieke theologische thema’s als Jezus Christus, schepping, mens, zonde en verlossing, toekomstverwachting opnieuw te doordenken en te verwoorden. In alle deze thema’s zoekt de auteur vanuit het traditionele denken naar een nieuw eigentijds verstaan dat ruimte biedt aan de moderne mens. Opvallend is dat hij vasthoudt aan de goddelijke en menselijke kant van Jezus en deze doortrekt naar de mens: ook wij hebben beide dimensies in ons. Gods liefde is het kloppend hart en inspireert mensen tot leven in goedheid, waar de wereld dringend behoefte aan heeft.
De poging van Haberer om de klassieke theologie opnieuw te doordenken is prijzenswaardig en ook belangrijk. Dit boek is een goede aanzet en doet denken aan bijvoorbeeld het boek van Martien Brinkman Hoe mijn God veranderde en Waag te sterven, christendom en geloof in je opstanding van Dirk van de Glind.
Tilmann Haberer is Duits protestants theoloog, predikant en coach. Hij gaf eerder namens het oecumenisch citypastoraat in München leiding aan het crisisopvangcentrum. Piet van Veldhuizen is gemeentepredikant in de Protestantse Kerk in Nederland en vertaalder eerder God 9.0 en werk van opperrabbijn Jonathan Sacks.
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
