"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Heimweeland

Maandag, 26 augustus, 2019

Geschreven door: Kati Naumann
Artikel door: Peter van Bavel

Bevat een schat aan historische informatie

[Recensie] Het boek vertelt twee verhalen in een. Enerzijds het verhaal van Milla, een alleenstaande moeder die verloren plekjes wil vinden om deze te delen op Social Media. Anderzijds het familieverhaal van de Familie Dressel dat start in de Tweede Wereldoorlog met een hotel in het Thüringen Wald. En uiteindelijk komen deze verhalen samen.

Het boek ziet er gewoonweg geweldig uit. Een mooi dik gebonden boek met een felgroene omslag. De losse papieren boekomslag toont een afbeelding van een vogel met een behoorlijke kuif: De hop. Een prachtige vogel die ook in het verhaal even langs hopt (Dat kon ik niet laten). Al met al heeft het boek qua uiterlijk een frisse en tegelijkertijd nostalgische uitstraling.

Het verhaal is fictie en gebaseerd op gesprekken die de auteur heeft gevoerd met haar grootouders. Het verhaal speelt zich af in het Duits-Duitse Grensgebied en precies hier is de auteur opgegroeid. De gesprekken over de waanzin van deze grensstreek, heeft geleid tot veel research door Kati Naumann om de emotie en gebeurtenissen zo waarheidsgetrouw als mogelijk te kunnen beschrijven. De naoorlogse periode waarbij het gebied eerst in Amerikaanse en later in Russische handen kwam, tonen in dit verhaal de consequenties voor de gezinnen in Duitsland na de capitulatie. Maar ook toen deze waren vertrokken ontstonden er politieke en geografische machtsspelletjes die steeds wreder werden en pas ophielden na de Duitse eenwording.

Dit thema van het boek is voor mij persoonlijk het meest indrukwekkend. De tol die de bevolking moest betalen voor de vrede. De DDR met het socialisme en de ontkerkelijking. De constante spanning en dreiging in vredestijd. Het geeft het boek de spanning in een verder aangrijpend en pakkend verhaal dat de sfeer van een boswandeling uitademt. De natuur wordt beschreven alsof je er zelf middenin staat. Je hoort de vogels, ziet de bessen en ruikt het bos. Het familieverhaal dat zich veelal afspeelt op en rond het familiehotel Waldeshöh beslaat qua tijdsverloop ruim zeventig jaar. Ieder familielid wordt zowel qua uiterlijk als qua innerlijke kenmerken glashelder neergezet. Dit maakt dat je door de tijd reist aan de hand van deze familie. En zoals in iedere familie heb je favorieten en outcasts.

Boekenkrant

Het boek heeft weinig snelheid en dat heeft invloed op mijn leessnelheid. Ik heb lang gedaan over dit boek. En nu ik het uit heb, vind ik het reuzejammer.

Het verhaal gaat over vasthouden en loslaten. En dat is wat er met mij als lezer gebeurt. Ogenschijnlijk lag dit boek ver buiten mijn comfortzone. Eenmaal begonnen, ben ik steeds benieuwd gebleven naar het verloop. En ik heb het uitgelezen en nog niet losgelaten. Ik weet dat ik dit boek altijd van binnen zal vasthouden. En dat ik over twintig jaar nog precies weet waar het over ging. En dat zegt veel over de kwaliteit.

Was uns erinnern lässt is de originele titel van Heimweeland. Heimweeland is voor mij de perfecte benaming omdat hij exact weet te verwoorden wat je ongeacht je eigen leeftijd zult voelen wanneer je dit boek leest. Voor iedere lezersleeftijd is er een periode in het verhaal die ‘fits like a glove’. Zo zijn voor mij de jaren zeventig een feest der herkenning met Matchbox autootjes, muziek van Smokie en de films van en met Louis de Funès. En de mooie herinneringen uit je jeugd, zul je nooit loslaten.

Het boek is naast een trip naar Heimweeland zo prachtig geschreven, heeft een dermate ingenieus complex ineen gevlochten verhaal, een breed scala aan levensechte personages, bevat een schat aan historische informatie en verhaalt vanuit een uniek perspectief.

Kortom: Dit boek is vele malen mooier dan dat het eruit ziet. En een mooier compliment kan ik niet geven. Met het oog op de toekomst kan ik een ding vaststellen: Ik wil en zal meer lezen van deze auteur. Ik kan niet anders, ik moet dit boek vijf sterren geven. En dat had ik vooraf niet gedacht.

Eerder verschenen op Perfecte Buren