Pocahontas zonder de harmonie en de westerse karaktereigenschappen
[Recensie] Hendrick, de Hollandsche Indiaan is een op waarheid berust verhaal waarin we Hendrick Pels volgen die halverwege de Zeventiende Eeuw samen met zijn ouders en broer als Nederlandse pioniers naar Amerika zijn gereisd om iets van de handelsgeest om te zetten in gewin. Gewin dat soms teniet wordt gedaan door het onveilige gevoel van de voortdurende oorlogsdreiging met de wilden. En dan wordt door een groep wilden gevangengenomen. Of niet?
Het boek is gebonden en heeft een separate papieren omslag met en afbeelding van een indiaan. De naam Hendrick is in een Zeventiende-eeuws handgeschreven schrift geschreven en valt meer op dan het tweede deel van de titel. Het boek heeft een avontuurlijke, spannende uitstraling en nodigt uit om er direct in te beginnen. Het is overduidelijk een jeugdboek en voldoet aan alle ongeschreven wetten die hieraan worden gesteld, behalve qua dikte. Voor de leesschuwe jeugd lijkt dit boek om deze reden op voorhand geen eerste keuze.
Maar voor iedereen die graag leest en nooit genoeg heeft, is het een mooie uitdaging. Complimenten voor de uiterlijke kenmerken van dit boek. Kwaliteit klinkt in alles door. Stevig gebonden en wanneer je de losse papieren omslag verwijdert, is de originele omslagillustratie ook op de hardcover gedrukt. Wanneer je vervolgens het boek openslaat zie je een prachtige historische kaart van het vroege Amerika met machtige kaderillustraties. Het avontuur is al bezig voordat je een letter hebt gelezen.
Het dikke boek is opgedeeld in drie getitelde delen, die ieder weer zijn onderverdeeld in hoofdstukken. Wat mij opvalt, is dat bij ieder deel de hoofdstuknummering weer opnieuw begint. Ik merk dat doornummeren mij beter had bevallen en dat dit een voorkeursdetail betreft. Naast de volmaaktheid van het avontuur valt tijdens het lezen de strijd op tussen goed en slecht. Veel boeken verhalen over de strijd tussen deze tegenpolen maar slechts zelden voert het personage intern strijd over vriend en vijand. Wie is goed en wie is slecht? Wat is goed en wat is slecht?
Dit dilemma is tevens het thema van het boek. Een boek waar naast spanning veel tijd is voor rust en ruimte. Hendrick laat het tempo van zijn verhaal bepalen door de omgeving. De hectiek van de pioniers versus de rust van de Native Americans. Het verhaal trekt als een film aan je voorbij. Een film. Ja, dat zou een uitstekend idee zijn.
Pocahontas zonder de harmonie en de westerse karaktereigenschappen. Zo leren we hier dat niet de man maar de vrouw binnen deze cultuur de leidende figuur is. En dat is waardevol om onderbouwd terug te lezen. En leert ons over de bezetter en de bewoner. Nog altijd een actueel politiek gespreksonderwerp in de USA.
Een boek voor jongvolwassenen dat niet expliciet maakt er een te zijn, maar het impliciet wel uitstraalt. Een boek dat gebaseerd is op feitelijke gebeurtenissen komt uitermate authentiek over. Niet per definitie voor jongens maar zeker ook voor meisjes.
Na het derde en tevens laatste deel van het verhaal volgt een ‘verantwoording’. Hier maakt de auteur op basis van het verhaal verbinding met de geschiedenis. Opgetekend met behulp van illustraties, foto’s en kaartjes. Een waardevolle en welkome aanvulling. Ook met het oog op verslagen op middelbare scholen m.b.t. dit thema.
Het geheel heeft mij veel geleerd over de principes qua overtuiging en leefstijl van de indianen. Dit past enorm binnen de ‘bewust leven’ cultuur waarin wij nu leven. Daarnaast maakt het glashelder dat de trotsheid die we als Nederlanders voelen bij namen als ‘Nieuw Amsterdam en Harlem’ geheel onterecht is. We moeten ons vooral schamen voor de rol die we in dat stuk geschiedenis hebben gespeeld. De auteur heeft deze keuze met lef gemaakt. En lef dient te worden beloond. Vijf sterren derhalve.
—
Eerder verschenen op Perfecte Buren
