De onbekende geschiedenis van blanke slaven
[Recensie] In Barbarije is een historische roman over de handel in en levenswijze van blanke- en christenslaven in Algiers, Noord-Afrika. Het gaat in spannende bewoordingen, zeer evocerend, over de piraterij in de Middellandse Zee en de verdere wederwaardigheden van degenen die daarbij zijn slaafgemaakt.
Het boek begint in het najaar van 1678 waarin het Hollandse schip de Sint Joris wordt geënterd door een kaperschip, een schip dat eerder ooit werd buitgemaakt door diezelfde piraterij. De bemanning van de Sint Joris wordt gevolgd in hun verdere reis langs de smartelijke levensweg als slaaf. Dat zijn Anthonie de Wildt, een leerling boekhouder, Kokker, een volmatroos op de Sint Joris, Mooie Han, eveneens volmatroos, en Cornelis Cats, een rijke koopman in Schiedamse Jenever met zijn vrouw en dochter.
Slavenhandelaren
Deze personen worden dus slaafgemaakt en krijgen, na een lange barre tocht zonder faciliteiten, op verschillende plekken onderdak. Sommige in het Bagno, dat is een soort gevangenis voor slaven, anderen bij een (islamitische) meester. Ze worden zeer slecht behandeld, krijgen weinig te eten en te drinken, moeten hard en zwaar werk doen, lange voettochten afleggen en er is weinig hygiëne zoals bijvoorbeeld een toilet. Daardoor staat het boek bol van de allesdoordringende stank die overal heerst. Het hele boek staat er vol mee. Als later de pest uitbreekt in het Bagno, wordt de stank nog een paar graden erger.
Om te overleven hebben de Hollandse slaven een aantal dingen die hen helpen. Zo is er een kostbare ring van Koopman Cats, die hij verstopt in zijn anus, afwisselend met de andere ‘slaven’, die de ring uiteindelijk in het Bagno weten te ruilen voor geld. Cats heeft meer kans om het te overleven omdat hij rijk is, en er dus lossing voor hem betaald kan worden vanuit Nederland. Daarover wordt onderhandeld, maar de Dey (islamitisch machthebber) is niet tevreden over het bedrag dat hij krijgt toegezegd, zodat Cats er nog een schepje bovenop moet doen met het schenken van zijn aandelen. Overigens overleeft zijn vrouw de slavernij niet en hoe het met zijn dochter afloopt is nog maar de vraag.
Thomas Hees is de afgezant van de Staten-Generaal van Nederland in Algiers. Hij is degene die de onderhandelingen over de slaven voert. Christenen en blanken worden door de islamitische bevolking in Algiers als ongelovigen beschouwd, en daarom zondig en slecht behandeld, iedereen kijkt op ze neer.
Piraterij
Kokker en Mooie Han verzinnen een list en weten uit het Bagno te ontsnappen via de ‘pestwagen’ door zich als dood voor te doen. Deze pestwagen wordt iedere dag met lijken uit het Bagno weggereden, waarbij de lijken geteld worden, evenals de resterende slaven. Zo weet men of iedereen er nog is en wordt ontsnappen moeilijk. De twee weten een schip te veroveren en komen een heel eind op dreef. Wanneer het schip lek raakt, en ze aan land moeten, worden ze gezien en volgt er een bloedstollende achtervolging. De zoveelste dode valt onder de slaven.
Dit boek van John Meilink is geschreven met de expertise die we van hem kunnen verwachten. Zowel de kunst van de scheepvaart, als de historische kennis over de piraterij en de slavenhandel in Noord-Afrika vallen op. Er is een uitgebreide literatuurlijst, die onderbouwd dat deze onbekende geschiedenis niet uit de lucht komt vallen. Ook staat er een woordenlijst achterin het boek, worden de illustraties verantwoordt, en zijn er bij elk hoofdstuk aantekeningen.
Het boek verschijnt in de reeks ‘Zonen van Jafeth’ als opvolger van het boek Kroesvee en als voorloper van Asiento en Banda Neira.
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
