Teleurstellend boek van Alfred Birney
[Recensie] Alfred Birney’s bekendste roman is De tolk van Java en won zowel de Libris Literatuur Prijs als de Henriette Roland Holst-prijs. Voor zijn oeuvre kreeg hij de G.W.J. Paagman-prijs. Dit belooft veel goeds. Als ik de cover zie, een kakkerlak in een zandloper, moet ik meteen denken aan Franz Kafka’s Die Verwandlung (De gedaanteverwisseling). Grappig genoeg komt dit verhaal later in het boek voor.
Alan Noland is zestig, samen met Phil vormt hij een tweeling van Indo-afkomst. Zijn vader was een bastaardkind, geboren op Oost-Java. Zijn moeder is een nuchtere Brabantse, zonder enige moedergevoelens. Hij heeft nog een broertje en een zus. Alan is vader van de 19-jarige Stevie, die Asperger heeft en van een 14-jarige dochter, die helemaal geen rol speelt in zijn leven.
Alan wordt met hartproblemen opgenomen in een Haags ziekenhuis. De Haagse kastelein Rinus is zijn kamergenoot. Beiden zijn op hun eigen manier racist, zoals vroeger normaal was, omdat je binnen je eigen ras opgroeide. Alan noemt Nederlanders Batavieren, het onderscheid tussen Indo’s en Molukkers is erg belangrijk. Ze zijn géén Indonesiërs. En hiermee begint een ruim 300 pagina’s tellende verbale diarree waarbij ook zijn gedachten over Hindoestanen, zwarte Surinamers, Moslims de revue passeren. Hij klinkt als een vies oud mannetje, maar blijkbaar is hij toch aantrekkelijk voor de dames. Zelfs voor een jonge vrouw die de helft jonger was. Aan zijn manieren en gedachten kan het niet liggen. Misschien is hij als muzikant aantrekkelijk, hij geeft gitaarles.
Iedereen moet het in het boek ontgelden. Tara die de gekke moeder van Stevie is, de zwarte Surinaamse maaltijdenverzorgster in het ziekenhuis, de Hindoestaanse cardioloog die halverwege het onderzoek met vakantie gaat. Gewoonweg iedereen. Alleen voor zijn Stevie heeft hij lieve gedachten. Alan denkt terug aan de tijd van Stevie’s geboorte. Stevie is veel te vroeg geboren en vroeger was het blijkbaar normaal om moeder in het ene ziekenhuis te houden en de baby naar het kinderziekenhuis te sturen. Alan pendelt heen en weer en lief zijn de momenten waarop hij met Stevie ‘buidelt’, hem op zijn blote borst houdt om lichaamscontact te maken. Voor de rest raakte het verhaal wal noch kant, had het kop noch staart. Ik was nog nooit zo blij om een boek uiteindelijk dicht te klappen of in dit geval op het powerknopje te drukken.
Ik was blij dat ik het boek als e-book had gelezen. Er waren gelukkig geen bomen gestorven voor dit ‘verhaal’. Mijn tijd krijg ik helaas nooit meer terug. Alfredbirney.com: ‘Een boek vol ideeën, kritieken, spot, humor, ironie, sarcasme en…eenzaamheid.’ Ik denk dat ik een ander boek heb gelezen. Ik ben normaal dol op klaagzang, als er maar humor, ironie en zelfspot in zit. Helemaal niks, nada, noppes van dit alles in In de wacht.
—
Eerder verschenen op Perfecte Buren
