Wie is Marion?
Medemens, vrouw, echtgenote, moeder, creatieveling, zakenvrouw en tot slot meisje. Deze volgorde staat er niet zomaar: zo voelt het. Ik ben introvert maar ook extravert, ik heb prikkels nodig (die ik zelf opzoek), maar tegelijkertijd heb ik ook behoefte aan rust (sluit ik me af). Maar bovenal is mijn valkuil is dat ik mezelf al gauw wegcijfer omdat er dingen `moeten` of als anderen mij nodig hebben (vind ik). Ik kan dus moeilijk nee zeggen 🙂 Gelukkig heb ik een echtgenoot die dat juist heel goed kan.
Kun je je nog herinneren wanneer je voor het eerst de drang had te gaan schrijven en wat je toen hebt geschreven?
Haha, toen ik een potlood in mijn handen kreeg, ging ik tekenen. Toen ik de letters ontdekte, ging ik schrijven. Ik kan me niet herinneren dat ik niet las/schreef. Op school was ik altijd bezig met lezen, schrijven, doorgronden van taal, verhaaltjes schrijven, gedichten en gekke zinnen bedenken. Schriften vol schreef ik. En ik had dagboeken en penvriendinnen (niet om die vriendinnen, maar puur omdat ik wilde schrijven). Als ik las, dacht ik altijd: dat wil ik ook… dat kan ik ook! Andere werelden bedenken, nieuwe werelden ontdekken. Lezen/schrijven was voor mij ook een soort vlucht uit de werkelijkheid, iets van mij… iets om mijn introversie de ruimte te geven.
Bijna 30 jaar geleden schreef je je eerste boek. Wat is voor jou het grootste verschil tussen auteur zijn toen en nu?
Toen was ik een `broekie` in uitgeversland. Ze konden mijn alles wijsmaken (en deden dat ook). Ik was alleen maar trots en blij dat ik mocht schrijven, dat kinderen mijn verhalen gingen lezen, dat er boeken van mij waren. De zakelijke kant was totaal niet in beeld. Als juf en beginnend auteur vond ik alles alleen maar leuk. Schoolbezoeken, signeren, lezingen geven… Ik genoot van alle drukte en aandacht en schreef in die eerste jaren wel 8 boeken per jaar. De afwisseling tussen drukte van het publiek en de stilte van het schrijven was heerlijk.
Klopt het dat het voor de klas staan uiteindelijk de ‘oorzaak’ is geweest van het gaan schrijven en publiceren van de jeugdboeken?
Ja, ik verzon de gekste verhalen en vertelde die dan tussen de lessen door aan mijn klas. Oud-leerlingen waar ik nog steeds contact mee heb, kunnen dat bevestigen. Ik hield van gekke, spannende verhalen vertellen. Voorlezen deed ik ook, maar zelf verzinnen was leuker. Het nadeel was dat die verhalen `vervlogen`. Kinderen vroegen mij om de verhalen op te schrijven, zodat ik ze later nog eens kon vertellen. Een van die verhalen heb ik toen, op aandringen van leerlingen, opgestuurd naar een paar uitgevers. En het was meteen raak.
Je hebt inmiddels onnoemelijk veel jeugdboeken geschreven. Heb je ze ook allemaal in je kast staan? Zit er een favoriet tussen?
Jazeker, alle 214 boeken eerste druk staan in een kast in mijn kantoor. Al mijn boeken zijn mij dierbaar en mijn beste boek moet nog komen 😉
Vanwaar nu de overstap naar boeken voor volwassenen?
Ik wilde altijd al een keer een thriller schrijven. In 2002 was ik op de thee bij collega Simone van de Vlugt (toen ook jeugdboekenschrijver). We hadden het erover. Zij heeft toen De Reünie geschreven, ik had ook een goed idee, maar kreeg plotseling succes met mijn jeugdserie MZZLmeiden, dus het idee bleef in de kast liggen, tot 2005. Toen ben ik het uit gaan werken. Weer bleef het liggen door alle succes met mijn jeugdboeken en ondertussen had ik ook een goedlopend onderwijsbedrijf, dus ik moest mijn tijd verdelen. In 2010 heb ik het boek laten lezen aan een uitgever bij VBK, maar die was niet zo enthousiast. Snap ik wel, er waren op dat moment veel thrillerkanjers succesvol bij die uitgeverij, ze zaten niet te wachten op een debutant. Maar het had wel impact op mij. Ik twijfelde, was toch wel wat onzeker daardoor en besloot me weer te richten op de jeugdboeken.
Loes den Hollander, zelf een bekend thrillerschrijfster, hoorde van mijn thriller en drong aan dat ik er zeker wat mee moest gaan doen. Ze had jeugdboeken van mij gelezen en vond dat ik door moest zetten. Maar ik deed er niets mee. Twijfelkont als ik was. Tot afgelopen december ze naar mij toekwam en zei: `Ik heb mijn uitgever verteld van die thriller in jouw computer en hij wil je spreken.` Ik moest wel, haha.
Die maandag zat ik bij Uitgeverij Karakter, ik had ze het eerste hoofdstuk gestuurd (die hadden ze gelezen) en ik vertelde hoe het plot in elkaar zat. Dat was genoeg. Drie dagen later had ik het contract in de brievenbus liggen. Pfff, nu moest ik wel. Het boek moest wel iets dikker, dus ik heb afgelopen januari het verhaal weer opgepikt, uitgebreid, gecorrigeerd…. En het resultaat mag er zijn. Ik ben dan ook erg blij dat Karakter dit aandurfde. Er was een feestelijke presentatie eind augustus, dus ik voelde mij weer net als in 1988 toen mijn eerste kinderboek uitkwam: vereerd en trots tegelijk.
Je thrillerdebuut Mangelvrouw is recent verschenen, hoe was dat? Is dat wezenlijk anders? Waar merk je dat vooral aan?
De stijl van schrijven is anders. Meer beschrijvingen, meer verdieping in karakters… dat moest (en moet) ik echt leren. Ik heb een zeer toegankelijke manier van schrijven. Korte zinnen, hoognodige omschrijvingen… Ik wil graag de verbeelding van de lezer aanspreken. Ik zelf heb bijvoorbeeld ene hekel aan gedetailleerde beschrijvingen… ik wil dat zelf gaan`zien` in mijn hoofd. Ik ben dus meer een sfeerschepper dan een detailbeschrijver. Bij mijn jeugdboeken sta ik erom bekend dat ook taalzwakke lezers mijn boeken verslinden. Ik denk (en merk) dat ook MANGELVROUW een nieuwe doelgroep thrillerlezers aantrekt. Mensen die niet zo van lezen houden, maar wel van spannende verhalen. Mijn talent is dat je bij het lezen de film in je hoofd ziet. Je leest als het ware een film. Ik schrijf erg beeldend, zeggen lezers. Dat maakt dat het verhaal gaat leven, dat je meegaat, meeleeft, meevoelt. Ik schrijf ook vanuit het beeld: ik zie het verhaal in gedachten helemaal voor me en vertel dit in woorden terug.
Kinderen zijn puur en eerlijk met geven van hun mening. Hoe ervaar je nu de reacties op je boek Mangelvrouw? Hoe ga je om met kritiek en lof?
Tot nu toe heb ik alleen maar positieve reacties gehad. En heel verschillend: van `Gooische Vrouwen sfeertje` tot aan `lesbisch horrorscenario`. Kun je nagaan… dat halen ze dus uit dit boek. Sommigen noemen het een spannende roman, anderen een bloedstollende thriller. Het mooie is dat het dat ook allemaal is. Je kunt het lezen en interpreteren zoals jij wilt. Basis blijft wat ik altijd in mijn boeken stop: liefde, vriendschap en vertrouwen in elkaar. Kritiek kan ik best hebben als het onderbouwd is. Klakkeloos iets roepen dat niet gebaseerd is op verdieping, leg ik naast me neer. Dat heb ik geleerd. Dus ja… ik hoor graag van mijn lezers hoe ze het vonden, zodat ik daar mijn voordeel mee kan doen bij het volgende boek.
Denk je dat je op je vijfentwintigste ook een dergelijk boek had kunnen schrijven?
Goeie vraag. Ik denk het niet. Juist omdat je levenswijsheid hebt gekregen, kun je beschrijven hoe het voelt, kun je die diepgang aanbrengen waardoor lezers erin kruipen.
Hoe lang heb je over dit boek gedaan en heb je een bepaald schrijfritueel?
Nou, het plot was er al in 2003. In 2005 heb ik de synopsis geschreven, in 2010 het verhaal en in 2016 heb ik alles afgerond. Een lang traject dus. Maar normaliter schrijf ik een boek in een paar weken, mits het verhaal/het plot al in mijn hoofd zit. Ik maak een visuele opzet (een concept map), die hang ik boven mijn computer. Zo kan ik achter elkaar door typen (dat kan ik snel ) Dus al met al ben ik in 2 a 3 maanden klaar met een boek.
Ik schrijf op werkdagen van 8.00 uur tot 10.30 uur. Dan drink ik koffie. Vervolgens van 11.00-13.00 uur en dan is het tijd voor de lunch. `s Middags schrijf ik niet. Dan moet ik mijn bedrijf runnen en zakelijke dingen afhandelen. Er moet toch brood op de plank. En als ik op locatie ben voor lezingen, trainingen dan kan ik ook niet schrijven. Het is soms schipperen met de tijd die ik heb. Ik moet echt mijn agenda vrij houden als ik `moet` schrijven, want een uitgever houdt een deadline aan. Mensen vinden het knap dat ik op commando kan schrijven op tijden dat het kan. Maar ik moet wel. Misschien straks na mijn pensioen dat ik de rust krijg om me alleen bezig te houden met schrijven. Lijkt me heerlijk!
Wat hoop je met je boeken te bereiken?
Mijn insteek bij mijn jeugdboeken is altijd geweest: leesplezier. Dat lezen zinvol is, ontspannend, leerzaam. In mijn bedrijf richt ik mij op taalzwakke jeugd en die lezen niet graag. Ik ben ontzettend blij dat deze kinderen mijn boeken wel lezen. Mijn manier van schrijven (beeldend en met korte zinnen) laat veel kinderen weer met plezier lezen. Ik blijf natuurlijk een juf… lezen is de basis van leersucces! Met mijn boeken voor volwassenen speelt dat ook mee: mensen met mijn verhalen plezier geven in het lezen, even een moment van ontspanning, meeleven met hoofdpersonen die dan heel dichtbij komen. Maar ik besef ook dat dit schrijven gewoon bij mij hoort. Dus zelfs al leest niemand mijn boeken, dan nog blijf ik schrijven. Gewoon, omdat ik het graag doe.
Een vraag die ik alle auteurs stel: wat is je favoriete boek door jezelf geschreven en waarom?
Dat zijn er twee: IK BEN NIET BOM, een jeugdboek over dyslexie en heldendom, maar tegelijkertijd ook op een bepaalde manier geschreven, zodat het voor niet-lezers de trigger is om te gaan lezen. Ook de serie MZZLMEIDEN heeft mij veel plezier gebracht, daar ben ik echt trots op. En natuurlijk als derde nu MANGELVROUW, mijn eerste thriller voor volwassenen.
Je zet je in voor kinderen met leer/leesproblemen? Je ontwikkelt leermethodes voor scholen. Kun je daar iets over vertellen?
Met mijn bedrijf Instituut Kind in Beeld richt ik mij op talenten van visuele jeugd en volwassenen. Ik ontwikkel methodes, materialen en ben educatief uitgeverij.
School is een talig instituut, jeugd is van nature visueel ingesteld. Dat zijn twee verschillende manier van informatie verwerven en verwerken. En dat botst. Veel kinderen zijn slim, maar redden het niet op school, omdat ze niet goed tot talig denken komen (dyslexie, concentratie etc.) Dan lukt het vaak niet met lezen, spelling, tekstbegrip, automatiseren. Op het VMBO zitten veel slimme kinderen met enorm veel talent, maar omdat we in NL alles gemiddeld moeten kunnen, kun je met deze andere talent geen kant op, als je toevallig niet goed in taal bent. En letterlijk is ons onderwijssysteem kapot gemaakt doordat wij kinderen toetsen en niet testen. Toetsen (zoals bij CITO) zijn genormeerd naar gemiddelden (percentielscores). Als de meeste kinderen niveau x halen, dan is dat het gemiddelde (voldoende). Haal jij dat gemiddeld niet, dan scoor je dus `onder de norm.` Dat kan het jaar erop dus verschillen: als het gemiddelde Nederland hoger scoort, ben jij opeens slechter in iets. Dat is toch raar? Het zegt niets over jou! Door te toetsen kijk je dus niet naar het kind zelf, hoe het zich ontwikkelt, wat het nodig heeft en wanneer, wat zijn talenten zijn. Het is een afrekenen op wat wij gemiddeld verwachten. Daar werkt iedereen aan mee, het is een vicieuze cirkel waar we maar niet uitkomen.
Omdat ik het onderwijs niet even kan veranderen, geef ik kinderen handvatten om het talige schoolsysteem aan te kunnen. Visuele leertechnieken waarmee je je cijfers omhoog laat schieten. Leren leren dus. Daar is de LEREN LEREN Methode ontstaan: een programma van een paar klokuren waarin deze kinderen leren met hun eigen talenten de talige school aan te pakken. Leren hoe je goede cijfers haalt, hoe je lesstof wel onthoudt en hoe je wel goed leert lezen! Daar geef ik docenten nu opleidingen in, zodat ze dit in de klas kunnen toepassen. Kijk maar op www.kindinbeeld.nl
Mijn dochter is dyslectisch en het was een strijd om haar aan het te lezen te krijgen én houden. Wat zou jij mij (en andere ouders in zo’n situatie) willen adviseren vooral wel maar vooral ook niet te doen?
Die ervaring heb ik ook met mijn kinderen. Belangrijkste is om duidelijk zijn: het is nu eenmaal zo dat je moeite hebt met taal en dingen automatiseren. Daar moet je extra hard voor werken op school. Maar het goede nieuws is dat daar handvatten voor zijn! Dat je het voor een groot deel kunt leren (o.a. met de LEREN LEREN Methode). Daarnaast is het belangrijk om school niet naar huis te brengen (door extra huiswerk etc.) Thuis is thuis! We zien al teveel faalangst, onzekerheid en bedplassers door school. Leg thuis het accent op de talenten van het kind (sport, creativiteit, dansen etc.). Stimuleer je kind, laat het fouten maken, vallen/opstaan en complimenteer de inzet! Je kunt niet meer doen dan je best! Dat ze dat begrijpen. Het leven is geen wedstrijd (ook al lijkt dat soms wel op school).
Wat moet er veranderen op scholen t.a.v. lezen en bijkomende problematiek? Is er naar jouw mening genoeg tijd/geld en kennis om hiermee aan de slag te gaan? En hoe zie jij jouw rol daarin?
Met mijn LEREN LEREN Methode schieten de cijfers voor tekstbegrip omhoog. Veel scholen passen dit al toe. Erg praktisch en snel aan te leren. De UvA heeft dit ook onderzocht en er kwam een verbetering van bijna 50% uit. Ongelooflijk!
Maar ook met het leren lezen zijn we nu bezig. In januari presenteren we op de onderwijsbeurs NOT een nieuwe leesmethode: LetterKlankStad. Deze manier van leren lezen gaat dwars tegen het huidige leesonderwijs in. Uit onderzoek blijkt dat 28% van de kinderen niet goed leert lezen in groep 3. Dat is toch schrikbarend? Ze lezen wel, scoren ook op de CITO toetsen gewoon E3 niveau, maar lopen toch in de hogere klassen (en zelfs op het VO) vast bij lezen en tekstbegrip en spelling. Dat komt omdat we aan de basis iets niet goed doen. Onderzoek bewijst ook dat het hele begrip dyslexie uit de hand is gelopen. Wat ooit bedoeld was als `oorzaak-verklaring` is nu een `gevolg-verklaring` geworden.
Alles staat en valt bij een goede decodering/automatisering in groep 3.
Jonge kinderen zijn visueel ingesteld, ze nemen informatie in zijn geheel op (als een plaatje). Dat betekent dat ze leren lezen door de vorm van de woorden te onthouden, niet de afzonderlijk letters. Als je daar als school niet op let, ontbreekt er een stukje analyse. De CITO testen laten dit niet zien. Docenten die hier niets van weten, denken dat kinderen lezen. Daarbij werkt het onderwijs vanuit de kern: in losse details. We geven kinderen geen kaders en overzicht, maar dat hebben ze wel nodig om dingen te plaatsen/te leren. LetterKlankStad leert kinderen al meteen dat letters een naam hebben (a, b, c), maar ook een spraakklank (ah, aa). Het alfabetisch spellen van woorden is een belangrijke basis om grip te krijgen op de analyse. Geen vaste woorden die wekenlang in de klas hangen. Nee! Meteen manipuleren met letters en volgordes. Ook leren we kinderen al meteen dat taal niets anders is dan afspraken. Door ze vooraf aan het leren lezen, het kader van taal te geven wordt lezen behapbaar en houden ze controle. Er zijn kinderen in groep 8 die duizenden woorden uit hun hoofd hebben geleerd! Als je ze dan vertelt dat dat niet hoeft, maar dat je alleen de 26 letters en hun spraakklanken hoeft te weten, omdat je daar alle woorden mee maakt, kijken ze je verbaasd aan. Het woord deur kunnen ze schrijven, maar als je ze vraagt om de eu op te schrijven, krijg je rustig een ui of ue. De oorzaak van deze problemen ligt in groep 3, de oplossing in bewustwording en alsnog de kaders en het inzicht geven.
Is er een onderwerp waarover je graag zou willen schrijven maar twijfel je omdat het te controversieel is?
Nee hoor, met MANGELVROUW heb ik de boel al flink opgeschud. Het enige wat jammer was, was dat de uitgever het beter vond als ik de lesbische seksscènes eruit haalde. Dat heb ik gedaan. Niet omdat ik dat graag wilde, maar omdat ik toch de ervaring van de uitgever zwaarder liet wegen en ik als debutant op deze markt nog even moet wennen. Hij zei dat ik zo beeldend schreef, dat het afbreuk zou doen aan de verbeelding. Dat zag ik maar als compliment.
Zou je iets anders met net zoveel passie en overtuiging kunnen doen en zo ja, wat is dat?
Ik combineer mijn schrijven al met mijn onderwijswerk, waar ik ook creatief kan zijn. Ik ontwikkel methodes, spelmateriaal, trainingen en bewaar zaken als schilderen, boetseren, tekenen als hobby. Ik ben nu eenmaal een creatieveling, dingen bedenken vind ik het leukste. Het gedetailleerd uitwerken kan ik wel, maar geeft me minder plezier. Het lijkt me bijvoorbeeld super om te acteren. In de huid van een ander kruipen… heerlijk. Vroeger deed ik dat wel, toneelspelen is leuk. Op commando huilen kan ik, hahaha. Als de kans ooit nog eens komt, grijp ik `m.
Wat doet schrijven met jou als persoon? Zie jij het als verrijking van jezelf als mens of is het een vorm van levenstherapie?
Allebei wel. Ik kan niet zonder, zal altijd blijven schrijven, maar zodra het een kunstje wordt, is het niet meer leuk. Vandaar dat MANGELVROUW op het juiste moment kwam. Na 28 jaar jeugdboeken moest ik even iets anders.
Heb je zelf tijd om te lezen? Wat is je meest recent gelezen boek?
Ik heb niet zoveel tijd meer nu om boeken te lezen, dat gebeurt meestal in de vakanties. Vakliteratuur gaat voor. Maar als ik dan lees, zijn het toch wel de boeken van collega`s.
Je bent actief op Social media. Wat is voor jou de grootste kracht en de grootste valkuil daarvan? Hmm, ik had Facebook als prive pagina, en voor de jeugd een aparte pagina. Maar sinds MANGELVROUW heb ik een meer open account, waar ik alleen werk gerelateerde dingen op zet. Er kwamen zoveel vriendschapsverzoeken binnen van nieuwe lezers, leeskringen etc. Ik heb toen besloten ze allemaal toe te laten. Dus nu is het meer een auteurs-facebook. Ook Twitter en LinkedIn gebruik ik voor mijn werkdingen. Als je daar bewust rekening mee houdt, vind ik het prima media.
Wat is volgens jou je beste karaktertrek en je slechtste?
Hmm, ik ben een positief mens, die altijd het goede in mensen ziet. Dat is mooi, maar tegelijkertijd gevaarlijk. Vooral in de zakenwereld. Zo heb ik al heel wat keren mijn neus gestoten, omdat ik mensen al snel vertrouw. Tegelijkertijd zou ik niet anders willen zijn. Ik zou doodongelukkig worden als ik altijd op mijn hoede moet zijn. Aan de andere kant ben ik nogal een controlfreak en perfectionist, dus kan ik soms best overheersend overkomen. Daar kan niet iedereen tegen, zullen we maar zeggen. Maar als je mij kent, weet je dat ik ook een doorzetter ben; beloofd is beloofd. Daar ben ik ver mee gekomen.
Als ik iets doe, dan heb ik daar goed over nagedacht en alle eventuele risico`s al ondervangen. Ik weet dan zeker dat ik gelijk heb. Vaak is dat ook zo J maar niet altijd! Het nadeel van deze focus is dat ik dan even moeit heb met ombuigen als het anders loopt dan ik gepland had. Maar… omdat ik dingen altijd positief wil blijven zien en creatief genoeg ben om me aan te passen, komt het altijd goed… linksom of rechtsom.
Welke leeftijd/levensfase tot nu toe zou je nog eens over willen doen? En waarom?
Mijn schooltijd (10-18 jaar). Ik vond school heerlijk. Twee vingers in mijn neus, veel vrienden, uitgaan, lachen… het leven was een groot feest. Nu begrijp ik dat dit een zegen is. Dat je goed kan leren, een veilig nest hebt met lieve ouders en zus, geen zorgen en heel veel liefde en vriendschap. Dat is niet iedereen gegeven en daar ben ik het leven en mijn ouders dankbaar voor. Vandaar ook dat ik mijn talenten in wil zetten voor anderen. Want als je iets hebt gekregen, moet je delen, vind ik.
Heb je nog een schrijversdroom die je graag vervuld zou zien?
Niet echt. Ik heb al zoveel meegemaakt. Als auteur en uitgever weet ik hoe het wereldje voor en achter de schermen in elkaar zit. Veel blabla, maar ook veel talent dat geen aandacht krijgt. Daarbij kunnen veel auteurs niet rondkomen van hun schrijverij. Als je bedenkt dat het inkomen van een auteur bestaat uit een tiende deel van de verkoopprijs van elk verkocht boek, en een oplage van 3000 stuks al hoog is in Nederland (een enkele uitzondering daar gelaten), dan zou ik willen dat we iets zuiniger zijn op deze talenten. Want zonder auteurs geen mooie verhalen meer, en dus geen boeken meer voor uitgevers om uit te geven. Alles staat of valt met de auteur die geïnspireerd en bezield kan en mag schrijven! Mijn droom is dat we daar met zijn allen voor blijven zorgen.
Tot slot: Stel dat je iemand mag/kan ontmoeten uit het heden of verleden. Wie zou dat zijn en waar zou je het graag over willen hebben?
Die vraag stellen kinderen mij ook vaak. Ik antwoord dan dat ik graag een gesprek zou willen voeren met Cochise, het opperhoofd van de Apaches. Als kind al was ik gefascineerd door de native Americans (toen nog gewoon `indianen` genoemd). Hun cultuur, wijsheid en omgang met moeder Aarde maakte veel indruk om mij… en nog. Ik zou benieuwd zijn naar zijn reactie op hoe het er nu aan toe gaat op aarde en wellicht kunnen we daar met zijn allen iets van leren.
Bedankt Marion voor dit bijzondere en ook interessante gesprek. Behalve het praten over je lange loopbaan als auteur en je thrillerdebuut is vooral ook het deel m.b.t. het onderwijs en het belang van lezen uitvoerig aan bod gekomen. En daar begint de passie, bij de jeugd! Heel erg bedankt voor je uitvoerige uitleg.
Patrice – Team De Perfecte Buren
Noot voor de lezer!
Mocht je naar aanleiding van dit interview vragen hebben over de leermethode LEREN LEREN van Marion dan kun je middels deze link informatie vinden en ook contact opnemen.
Eerder verschenen op Perfecte Buren.
