Op speelse wijze toegang krijgen tot kinderen en jongeren
[Recensie] Wie kent niet het tv programma De taarten van Abel waar een ontspannen vraag- en antwoordgesprek volgt terwijl er ondertussen een taart voor een speciaal persoon bereid wordt. Hierin zit volgens auteur Ben Baarda, die al een halve eeuw in de kinderpsychologie zit, de kracht van toegang krijgen tot wat er in een kind/jongere omgaat. De auteur publiceerde eerder voornamelijk boeken op het terrein van de statistiek en onderzoeksmethoden. Met het inspiratieboek wordt een creatief uitstapje gemaakt in de publicaties.
Indirecte benadering
Samen met illustratrice Greetje Sieders heeft de auteur het Inspiratieboek creatief communiceren met kinderen en jongeren speels vormgegeven met verhelderende tekeningen die ook voor de spellen gebruikt worden. Wat meteen opvalt is de ruimtelijke verdeling van de tekst en illustraties over het A4 formaat. Het wordt dan wel als een studieboek bestempeld maar wel één waar je zo doorheen leest. En dit makkelijk lezen is zeker een verworvenheid van jarenlange ervaring in de kinderpsychologie.
De verschillende leeftijden vragen om een aanpak gericht op het ontwikkelniveau van het kind/de jongere. Net als bij volwassenen leveren directe vragen vaak niet de openheid op die duidelijkheid geeft over een bepaalde situatie. Indirecte benadering zoals aan de hand van een projectieplaatje genereert afstand tot de eigen denkwereld en openheid tot de gedachtegang van het kind/de jongere. Een vraag aan een jongere over hoe zijn leefwereld er uitziet zou dan kunnen zijn: ‘Wat denkt het jongetje dat uit het raam staart?’
Spellen met een doel
Baarda somt veel spellen op die hij toepast en legt ook uit voor welke leeftijd en welk doel je de techniek kan gebruiken. Een voorbeeld uit het boek is ganzenbord waarbij zowel de vraagsteller als het kind persoonlijke vragen beantwoorden. Hierdoor krijg je al meer inzicht in de beleefwereld van het kind. Een ander voorbeeld van een gespreksstarter is wat een kind ziet in een kunstobject. Voor adolescenten die geen behoefte hebben om over zichzelf te praten heeft Baarda het contrastenspel ontwikkeld. Naar eigen inzicht kun je contrasten voorleggen die bij de persoon passend zijn en doorvragen op hun keuze.
Experimenteer en leer
Met de ruim vijftig voorbeelden van creatieve manieren om informatie te krijgen van kinderen en jongeren over henzelf en hun leefomgeving is dit een ideaal experimenteer boek voor professionals. Maar ook voor de geïnteresseerde om toegang te krijgen tot het kind of de jongere.
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
