Hedendaagse vertaling van de reis van Aeneas
[Recensie] Net voor onze jaartelling schreef de grote Romeinse schrijver Vergilius zijn boek over Aeneas. Aeneas was een Trojaanse held, zoon van de godin Venus en de verslagen held Anchises uit Troje. De wondermooie Aeneas ontsnapte met zijn oude vader en de koning aan de verwoesting van de stad door de Grieken, en op aanwijzing van de goden gingen ze met een klein gezelschap op zoek naar een nieuwe woonplaats. Na zeven jaar omzwervingen kwamen ze met twintig boten aan in Italië. Eerst bracht een storm de vluchtelingen in Noord-Afrika, waar koningin Dido hen in Carthago ontving. Door goddelijke beschikking versmaadde Aeneas haar liefde en koninkrijk. Via Sicilië belandden ze in havenstad Cumae, nabij Napels. Aeneas raadpleegde er Sibylle, een maagdelijke prinses en hij vond er de gouden tak die hem toegang verleende tot de onderwereld van Hades. Daarna vaarde de kleine Trojaanse vloot de Tiber op. De orakels hadden Latinus, koning van Latium in midden Italië, al verkondigd dat zijn dochter Lavina een vreemdeling zou trouwen. Zij was echter al toegezegd als echtgenote aan koning Turnus van de Rutuliërs, ook een oud Italiaans volk. Een andere koning, Euander, uit Arcadia steunde Aneas en in een daarop volgend tweegevecht met Turnus werd Aeneas de overwinnaar. Aneas trouwde met Lavina en werd na de dood van Latinus koning van Latium. Het nieuwe Troje.
Wereldmacht
Vergilius schreef het epos op verzoek van keizer Augustus, om zo het ontstaan en de groei van Rome tot superieure wereldmacht met goddelijke beschikking te verklaren. Vanaf de oudheid bleven de van heel lange verzen voorziene boeken van Vergilius – het waren er zelfs een tiental – veelgelezen. De ellenlange allegorische zinnen en heldhaftige verhalen werden druk gebruikt in het onderwijs, als stijloefening, voor grammatica en versbouw en ze inspireerden ook vele kunstenaars. Dante bijvoorbeeld, die in zijn Divina Commedia Vergilius tot wijze leidsman koos op zijn tocht door hel en vagevuur. Op vele manieren werden de oude legenden en dichterlijke fantasieën verweven met de latere geschiedenis van Rome. Het epos van Vergilius blijft ook nu nog een symbool van nationale grootheid, met Venus, Dido, Aeneas, Latium, Sybille, de ongeboren zielen in de onderwereld en vooral het steeds weer ingrijpen van de goddelijke machten die de vervulling van het ‘fatum’, de onafwendbare lotsbeschikking, inhouden.
Ook Imme Dros werd door die oude verhalen uit de Griekse en Romeinse mythologie geïnspireerd. Ze schreef niet alleen tal van dierenverhalen, realistische verhalen voor jonge kinderen, fantasieverhalen, sprookjes en toneelteksten, in Nederland werd ze vooral bekend door haar interpretaties van het werk van de Romeinse schrijver Homerus. Zo schreef ze onder andere het boek Odysseia: de reizen van Odysseus, waarvoor ze in 1991 bekroond werd met een prijs in de categorie jeugdliteratuur.
Hedendaags
Naar een nieuwe Troje nu is een hedendaagse vertaling van de reis van Aeneas, die andere Trojaanse held, die na het verval van het oeroude Troje de stichting van de nieuwe stad Rome glans zal geven. Imme Dros doet hetzelfde verhaal als Vergilius, dezelfde reis, dezelfde moraal, maar nu beknopt, in heldere verhalende tekst. De verteller in het boek is de romantische jonge liedzanger Arion, die de held Aeneas van kortbij vergezelt. Voor Arion eindigt de reis in een romantisch liefdesavontuur, hij zal na een tevergeefs zoektocht naar een verdwenen prinses Kassandra huwen met Polydora uit Eryx, vandaag Sicilië, en samen krijgen ze een wonderlijke zoon, Femios.
Literatuur uit de oud Romeinse en Griekse tijd en varianten op de oude cultuurgeschiedenis blijven tot op vandaag veel gelezen. Nieuwe en interessante publicaties worden zelfs bijgedrukt, net als dit verhaal van Aeneas. Deze interpretatie van Imme Dros uit 2008 is ondertussen al aan een welverdiende vierde druk.
—
Eerder verschenen op Boekensite Gent
