Overleven in het naoorlogse Duitsland
[Recensie] Najaar 1970. Henni Schöning moet voor de rechter verschijnen. In haar jeugd heeft ze misschien verkeerde keuzes gemaakt, maar is dat nu weer gebeurd? De inwoners van het dorp hebben haar al lang veroordeeld, maar wat is er daadwerkelijk gebeurd? En wie heeft er schuld?
Vlak na de oorlog gaat het niet zo goed met de Schönings – moeder is overleden, en vader heeft geen baan. Zeventienjarige dochter Henni helpt daar waar ze kan, maar besluit dat er niets anders op zit een baan te nemen. Wanneer ze de kans krijgt veel geld te verdienen door de koffiesmokkelaars te helpen, grijpt ze deze dan ook met beide handen aan.
Het verhaal van de familie Schöning is indrukwekkend en aangrijpend. Toch houdt Over de grens niet de interesse zoals het zou moeten. Dit is mede doordat de flaptekst eigenlijk al te veel vertelt: iets dat pas halverwege het boek gebeurt wordt daar al verteld, waardoor het eerste deel alles behalve spannend is.
Over de grens is historische fictie, maar geschreven als non-fictie. Het noemen van data, tijden en namen, maar ook het taalgebruik van Bormann doet eerder denken aan een biografie dan een roman. De schrijfstijl is weinig bloemrijk, erg feitelijk en ongevoelig. Dit zorgt voor een afstand tussen de lezer en de personages.
De roman vertelt een mooi en heftig naoorlogs verhaal. Maar meer dan een verhaal is Over de grens niet. Het mist de diepgang en vertelstijl die nodig is om onderhoudend en meeslepend te blijven. Omdat de plot wel interessante punten en wendingen heeft, brengt dit een oordeel dat precies op de middenstreep valt.
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles
