“Denkend aan Holland…
… zie ik brede rivieren traag door oneindig laagland gaan” dichtte Hendrik Marsman in 1936. Die sfeer ademt het fotoboek Panorama rivierenland. Het boek opent met een algemene typering van de rivieren en het omringende landschap. Ook wordt benoemd dat de rivieren vaak een inspiratiebron voor schilders zijn geweest en Jac. P. Thijsse schreef in 1938 het boek ‘Onze groote rivieren’
In grote lijnen zijn de rivieren die Marsman zag nog steeds dezelfde maar tegelijk is het landschap – soms ingrijpend – veranderd. De dijken zijn hoger geworden en soms ook verlegd, er zijn nevengeulen en waterbergingen gemaakt, oude huizen zijn daardoor verdwenen, moderne gebouwen zijn er soms bij gekomen, steden zijn uitgebreid.
De hoge waterstanden van 1995 waren de aanleiding tot ingrijpende maar ook noodzakelijke maatregelen. In 2021 was er ook weer – evenals in diverse tussenliggende jaren – sprake van hoogwater. De foto’s bij Nijmegen illustreren dit duidelijk. De beelden van hoog- en laagwater laten de uitersten van rivieren goed zien. In beide gevallen is menselijke aandacht nodig.
Alle aspecten op en rond de rivieren krijgen aandacht: recreatie en steenfabrieken maar ook dieren en het landschap in totaal- en detailopnamen. Opvallend is de betrokkenheid van bewoners bij hun leefomgeving.
Oude Waal
Onder de vele foto’s zijn er enkele die door hun schoonheid en sfeer opvallen zoals de visser op de oude Waal. Door de laaghangende mist ademt de foto een romantische maar ook wat melancholieke sfeer. Ook de foto van de ondergaande zon in wat mistig weer bij Andelst is prachtig. Bijzonder is de monding van de Oude Rijn bij Katwijk aan Zee, een punt van de rivier dat je niet vaak op een foto tegenkomt.
Het boek is opgedeeld in een aantal hoofdstukken die ieder van een inleiding zijn voorzien. Het voorwoord van Panorama rivierenland is geschreven door een dijkgraaf van Waterschap Rivierenland. De auteurs hebben elkaar leren kennen tijdens een ‘grote dijkenoefening hoogwater’.
Dit is een prachtig boek voor inwoners langs rivieren maar ook voor iedereen die van deze Nederlandse wateren houdt.
Flip Franssen is fotograaf, legt graag actuele onderwerpen vast en werkt voor NRC, Elsevier Weekblad en De Gelderlander. Sinds 2000 won hij zes keer de Zilveren Camera. Wim Huijser is schrijver en medewerker van meerdere tijdschriften voor literatuur. Hij publiceerde eerder Veluwse verkenningen en In schoonheid vergaan.
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
