"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Recensie: Donder

Vrijdag, 5 januari, 2024

Geschreven door: Neal Shusterman
Artikel door: Demi Stein

Zwak vervolg in de Arc of the Scythe serie

Donder is het derde deel in de Arc of the Scythe trilogie geschreven door Neal Shusterman. In deze recensie zitten mogelijk spoilers van voorgaande delen, lees deze recensie daarom alleen als je de eerste twee delen zelf al gelezen hebt. 

Aan het einde van Cumulus, het tweede deel in de trilogie, werden lezers achtergelaten met een enorme cliffhanger. De wereld stond letterlijk op zijn kop en een paar karakters zouden in levensgevaar zijn. Zo waren hoofdpersonages Citra en Rowan ineens verdwenen.

In Donder gaat het verhaal daar direct op verder. De wereld schokt nog na van de ‘Grote Resonantie’ en de Cumulus (vergelijkbaar met een soort AI) keert de bevolking de rug toe. Er is slechts één persoon op de wereld tot wie de Cumulus spreekt, namelijk de ‘Tol’. Waarom de Cumulus hiervoor kiest en welk doel het heeft, is lange tijd onduidelijk.

Zeis Goddard pakt zijn kans tijdens de Grote Resonantie en streeft naar een totale heerschappij en zijn plannen voor de wereld maakt het zeker geen betere wereld. Hij ziet zichzelf als opperbaas, lapt de regels van de Cumulus aan zijn laars en maakt burgers bang. Ze moeten hem gehoorzamen, of anders… De grote vraag is natuurlijk: is er iemand die Zeis Goddard tegen kan houden?

Boekenkrant

Veel maar nietszeggend tegelijk
Zeis vond ik een geweldig eerste deel met een tof origineel concept en interessante wereld opbouw. Cumulus is traag, verwarrend en onduidelijk, maar had een knallend einde, waardoor ik toch benieuwd raakte naar het laatste deel van de trilogie: Donder. Ik had de hoop dat dit boek de eindjes aan elkaar zou knopen en je kunt zeggen dat dit is gebeurt, maar op een matige en slecht uitgewerkte manier. 

Donder begint spannend. Je zit midden in grote veranderingen en er lijkt veel op het spel te staan. De schrijfstijl van Neal Shusterman is iets wat direct opvalt. Shusterman heeft een dystopische wereld neergezet die inmiddels helemaal op zijn kop staat, maar verweeft met woordgrapjes of cynische opmerkingen een soort luchtige humor in het verhaal, waardoor het boek niet continue beladen aanvoelt. 

Voorbij de start hoop je vervolgens in een goed lopend verhaal te vallen die toewerkt naar een interessant einde, maar helaas, Shusterman maakt de trilogie alsmaar verwarrender. Voor je gevoel gebeurt er heel veel, maar is hetgeen wat gebeurt nietszeggend of voegt het niets toe aan de rest van het verhaal. Er verschijnen wederom nieuwe karakters met nieuwe perspectieven op het podium, waarbij je geen idee hebt wat het doel ervan is. Dit kan een leuke wending geven aan een boek, maar in dit geval is het enkel frustrerend en afleidend van de rode draad in het verhaal. 

Daarnaast maakt Shusterman het geheel nog onduidelijker door tijdsprongen te maken die niet duidelijk aangegeven worden en wederom geen doel lijken te hebben in het verhaal. De tijdsprongen merk je doordat Zeis Goddard op een heel andere tijdlijn in de wereld staat dan dat bijvoorbeeld de ‘Tol’ staat. Tussen die tijdsprongen gebeurt er eigenlijk weinig, terwijl Zeis Goddard met zijn idealen de wereld wil veranderen. Als lezer vraag ik mij dan af wat er in de tussentijd allemaal gebeurd is. Het kan toch niet zo zijn dat Zeis Goddard de hele wereld inpalmt met zijn plannen?!

De verschillende perspectieven in het boek maken het ook niet interessanter. Donder voelt aan als een traag boek, het is ook vrij dik en wat er gebeurt lijkt allemaal nietszeggend. Het is daardoor een worsteling om door te lezen, de verwarring lijkt immers alleen maar groter te worden en niet minder.

De laatste honderd pagina’s
Toch blijf je doorlezen. Shusterman heeft een wereld neergezet die ergens vrij realistisch lijkt. AI, mensen die niet meer ziek kunnen worden, een basisinkomen, één brein met alle kennis. Dat maakt dat je toch wil weten hoe dit verhaal tot zijn einde komt. Wanneer dan de laatste honderd pagina’s aanbreken begint de moed mij in de schoenen te zakken. Er lijkt geen einde te komen aan de verwarring en chaotische wereld die nu geschept is. 

Totdat het ineens helemaal omslaat. Een grote massa dorsing (Zeisen zijn in dit verhaal de enige die ervoor kunnen zorgen dat mensen komen te overlijden) zet een grote verandering in en meer mensen zien in dat Zeis Goddard geen lieve jongen is. Aan de andere kant is er een verhaallijn waarbij ontdekt is dat leven op een andere planeet mogelijk is en wordt er een groep verzameld die de aarde wel wil ontvluchten – Hier krijg je bijna Ark van Noach gevoelens bij. Deze verhaallijnen brengt Shusterman samen en hij zorgt ervoor dat de eindjes hiermee aan elkaar geknoopt zijn. Hoe dit precies verloopt, ga ik natuurlijk niet verklappen. Maar daar waar Zeis een origineel verhaal was, is Donder er maar een slap aftreksel van met een einde dat niet in lijn staat met hoe Shusterman deze wereld opbouwde. 

Deze trilogie is dus zeker geen gemakkelijke om te volgen of te begrijpen. Ik vrees dan ook dat de doelgroep, jongeren van 15+, het boek te langdradig vinden, er niets van begrijpen en met dit boek geen leesplezier vinden.

Neal Shusterman
Shusterman groeide op in Brooklyn, New York, waar hij op jonge leeftijd startte met schrijven. Hij studeerde aan de UC Irvine en binnen een jaar na zijn afstuderen had hij zijn eerste boekcontract te pakken. Sindsdien heeft Shusterman meerdere boeken geschreven, waarvan Zeis een van zijn bekendste boeken is geworden.

Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow