Streven naar een wereld waarin we allemaal een beetje beter zijn
Tijd een belangrijk goed, vooral als je ouder wordt; samen met bewustzijn en energie tussen mensen vormen zij stof voor levenskunst. En wie wil nu niet als levenskunstenaar de dagen in dit ondermaanse slijten? Een gedegen opgebouwd, vlotlezend boek met negentien topdenkers uit de 20ste eeuw op de markt brengen onder de titel Hoe je een beter mens wordt. Levenslessen van moderne denkers, zoals Henk Smeijsters (andragoog, musicoloog en cultuurfilosoof) deed, lijkt dus een meesterzet. Dit werk biedt een waardevolle gids voor iedereen op zoek naar persoonlijke groei in wisselwerking met maatschappelijke betrokkenheid. Het kent een consistente structuur waarbij biografische info wordt gecombineerd met de belangrijkste inzichten van denkers – of DenkSters – die vervolgens in verband worden gebracht met actuele maatschappelijke vraagstukken. Vanaf Erich Fromm, via o.a. Sartre, Roger Scruton, Martha Nussbaum, Peter Sloterdijk, Susan Neiman tot en met Markus Gabriël en met afsluitende hoopvolle woorden van Bobby Kennedy, doorloopt de schrijver de vraagstukken en oplossingen van de veelal Westerse levenskunstfilosofen.
De hoofdstuktitels spreken al boekdelen, to name but a few: Neem politieke verantwoordelijkheid onder begeleiding van Hannah Arendt; Schep mogelijkheden voor anderen met Nobelprijswinnaar Amartya Sen; Vorm jezelf, de Joep Dohmen-manier (en nee: als mens deugen gaat niet vanzelf, ondanks wat een beroemde boektitel suggereert ; ) Stel je open voor het heilige, met tweetalig filosoof én vmg. Canadees parlementslid Charles Taylor als gids of Denk de wereld nieuw zoals Maja Göpel dit doet.
Wil je een originele introductie in de levenskunst én de filosofie vanuit vooral Westers historisch maatschappelijk perspectief wil lezen, soms zelfs toegepast op de Nederlandse situatie? Bestel dit boek dan gerust: het haalt oude ideeën weer op – hoe zat het ook alweer met Camus’ uitleg van de Sysyphus-mythe, en wat zei Georg Steiner (ja, die uit Wim Kaysers onvolprezen interviewprogramma “Een schitterend ongeluk”) ook alweer over belang van muziek boven woorden na de Holocaust? Het introduceert ook nieuwere denkers, in toenemende mate buiten de Europese invloedsfeer, zoals Pankaj Mishra en Yuval Noah Harari. Smeijsters toetst de werking van hun gedachten vooral aan één sterk leidende waarde, namelijk die van het belang van individueel menselijk leven, dat zich heen en weer geslingerd voelt als Odysseus op de woeste zee (ja, deze komt ook voor) tussen linkse collectivistische politieke systemen, conservatievere ‘kleinere gemeenschaps-levenswijzen en liberaal-technologische marktkrachten, die menselijk leven menen te zien opgaan in een internet of things.
Dat Smeijsters’ systeemdrang soms bijna leidt tot een bepaalde gedachtegang-dwang zij hem vergeven (dit maakt het boek juist ook geschikt als studieboek). Net als dat hij (nog?) niet begrijpt dat popmuziek net zo goed hoge kunst kan zijn als Beethoven, Schubert en Mahler c.s.. Was het niet die laatste die juist wanhopig aansluiting zocht via georkestreerde ‘Ländler’ (boerendansen) bij het Oostenrijkse gewone volk; een dans die in de “Sound of Music” de soundtrack vormt voor als de ‘vonk’ voor het eerst overslaat van de strenge zeekapitein op de eenvoudige, getalenteerde en liefdevolle bijna-ex-novice? Smeijsters als gastheer van de gesprekken tussen en met de denkers te interessant. En zeg nu zelf: wat heb je aan boeken, vrienden en vriendinnen die je altijd naar de mond praten?
Dus, laten we ons laten inspireren door deze moderne denkers en streven naar een wereld waarin we allemaal een beetje beter zijn. Of zoals Maja Göpel, o.a. Lid van de Club van Rome, het zo mooi zegt:
“Met andere woorden: we proberen op elk moment weer, naar beste eer en geweten te handelen, om de beste mens te zijn, die we zijn kunnen.”
Oh ja, om ook wat tijd – als belangrijke grondstof van levenskunst te besparen – en antwoord te geven op de vraag Hoe je een betere recensie kunt schrijven is deze tekst deels gemaakt met behulp van Co-pilot, de Microsofts AI-tool. Geachte lezer of lezeres, als je kunt aangeven ongeveer welke en/of hoeveel tekst m.b.v. deze ‘tool’ is gemaakt is en vooral ook waarom je dat denkt, krijg je een verrassing van Bazarow i.s.m. ondergetekende.
—
Voor het eerst verschenen op Bazarow
