Een toevallige held
Een ingewikkelde driehoeksverhouding is vaker beschreven in de jeugdliteratuur. Denk aan Eilanddagen van Gideon Samson of het sublieme De bijenkoningin van Veronica Hazelhoff. In Julia en mijn broer en ik van de Vlaming Herman van de Wijdeven zit het dilemma opgesloten in de titel, en de vormgeving op de cover. Julia in grote letters, die broer hangt er een een beetje tussenin en de ik in hetzelfde formaat als het meisje.
Ingewikkelde toestanden
De veertienjarige Jakob is smoorverliefd op de vriendin van zijn oudere broer Esse. Gaandeweg het boek blijken de gevoelens wederzijds, maar zijn er teveel ingewikkelde toestanden om er ruimte voor te laten. Van de Wijdeven laat zijn verhaal opnieuw afspelen in een broeierige zomer, net zoals in zijn debuut Zoals het is gebeurd is. In het grensdorpje waar de kinderen wonen, raakt voetbaltalent Esse verzeild in een duistere smokkelzaak rond spierversterkende middelen. Jakob besluit zijn verantwoordelijkheid te nemen want iemand moet een keer zeggen dat het genoeg is. Niet dat hij de held uit wil hangen, stelt hij: ‘soms kun je niet anders, het overkomt je gewoon’. Het loopt parallel met wat zijn vader is overkomen, die zichzelf ‘een toevallige held’ noemt. Hij heeft de moeder van Jakob omhoog geholpen uit de kant van het dorp die als minder goed bekend staat.
Waar hoor je bij, voor welke sociale omgeving kies je en is dat een keuze? Van die vragen die boven het verhaal hangen. De scheiding in sociale klassen en de kansen die je in het leven krijgt, of moet verdienen: Van de Wijdeven zet ze niet te vet aan in een jeugdroman waarin vooral de sfeertekeningen en karakters sterk zijn. Naast het genoemde trio spelen personages met namen als Rocky en Kilo een rol en gaat het over vriendschap, geheimen en onderlinge jaloezie.
Het intrigeert maar het is ook moeilijk te plaatsen wat de schrijver wil, wat ook in sommige van zijn vorige boeken het euvel was opviel. In dit realistische genre in een wat wat ouderwetse setting komt zijn rauwe en trefzekere stijl goed tot zijn recht. Het plot komt nogal letterlijk uit de lucht vallen en voelt niet helemaal als een bevredigende apotheose.
—
Ook verschenen op Jaaplest
