Geslaagd poëtisch prozadebuut
Als je voor het eerst van een boek en schrijver hoort dankzij de nominatie voor de Libris Literatuurprijs begin je toch een beetje afwachtend. In het geval van Tosca, het prozadebuut van de Vlaamse dichteres Maud Vanhauwaert laat je die afwachtendheid al snel varen.
Tosca is het verhaal van twee vrouwen die pogen moeder te worden en tegelijkertijd de ontmoeting van de hoofdpersoon, vertaalster May Solovjov met Aline Verstraeten. Aline is een meisje van 17 met suïcidale neiging, geheel in zichzelf gekeerd en beschadigd door homofobe mishandeling en de dood van haar broertje.
De obsessieve aandacht van May voor Aline drijft uiteindelijk een wig in de relatie van de vrouwen. Gaandeweg wordt het verhaal diffuus. Is Aline wel een echt bestaand iemand, of heeft May haar bedacht? En als dat laatste het geval zou zijn, waarom dan? En is May op een gegeven moment van bezorgd verliefd, zoals haar vrouw Lou haar verwijt, iets dat de lezer onwillekeurig vermoedt.
Een brief aan haar vriend
Van Hauwaert vertelt het verhaal van May en Aline als een brief aan haar vriend en uitgever Daniel. De schrijfster laat zien de taal dusdanig te beheersen, dat de lezer onwillekeurig meegaat in de twijfels, die ze beschrijft. Ook, omdat wanneer gebeurtenissen aangrijpend zijn, ze naar de dichtkunst grijpt. Dat dit geen afbreuk doet aan de roman, is een teken te meer dat Van Hauwaert het metier van prozaschijfster even goed beheerst als dat van dichter.
Op de eerder gestelde vragen geeft de roman geen antwoord. Die antwoorden zal de lezer zelf moeten bedenken. Want Van Hauwaert is een meester in het twijfel zaaien. Op het moment dat je denkt te weten hoe het zit, is er plots een wending die het allemaal weer op zijn kop zet.
Meer dan de zoveelste chiclit-ster
Dat je iemand zo mee kan laten gaan in een roman, is een teken te meer dat je hier met een auteur te maken hebt, die meer is dan de zoveelste literaire chiclit-ster. De verwachtingen zijn na het lezen van dit boek hoog gespannen, of ze die prijs nu wint of niet.
Van Hauwaert lijkt in Tosca te putten uit haar eigen leven. Ook zij is gehuwd met een vrouw en inmiddels moeder. Alleen zijn de rollen in Tosca omgedraaid. Aline lijkt daarin dan weer een aan de fantasie ontsproten personage. De twijfel slaat alweer toe.
—
Voor het eerst verschenen op Bazarow
