Verdwenen maar herontdekt
Mensen zijn al sinds mensenheugenis bouwers van steden om daarin samen te wonen en te werken. Door tal van oorzaken zijn steden in de loop der eeuwen verdwenen. Dat kan zijn doordat het landschap is veranderd en onbewoonbaar is geworden (water of droogte), gebrek aan bestuurskracht, een dichtgeslibde haven of een veranderde handelsroute en verwoesting door oorlogen.
In dit rijk geïllustreerde boek worden 37 verdwenen steden geportretteerd. Het boek is ingedeeld in de hoofdstukken die ieder van een korte inleiding zijn voorzien:
- Oudste steden
- Van Troje tot Rome
- Verspreid over het Romeinse Rijk
- De grenzen van het Romeinse Rijk en daarbuiten
Iedere stad wordt in een aantal bladzijden beschreven: de geschiedenis, bloeitijd en verval, de herontdekking van de stad en het archeologische proces. Tenslotte wordt in een afsluitende paragraaf de hedendaagse situatie en de mogelijkheid om de plaats te bezoeken, beschreven.
Enkele opmerkelijke steden
Skara Bae bevindt zich op de Orkney eilanden boven Schotland, het plaatsje werd van 3200 – 2500 voor Christus bewoond. Het bijzonder ervan is dat alles van steen is omdat er geen hout op dit eiland voorkomt.
Pavlopetri bevindt zich in Griekenland en is de oudste overstroomde stad in het gebied van de Middellandse Zee. De stad bestond van 2800 – 1100 voor Christus en is nu een kleine rots die amper boven het water uitsteekt.
Zoar ligt aan de Dode Zee en is de grot waar Lot met zijn dochters na hun vertrek uit Sodom en Gomorra verbleef, aldus de bijbel. De exacte locatie is onbekend. Wel is er een grot gevonden die al in 3000 voor Christus werd bewoond. Op de plaats van deze grot werd in de 5 – 6e eeuw een Byzantijns klooster gebouwd waarvan restanten en een fraaie mozaïekvloer zijn overgebleven.
Thebe heet nu Luxor, in Egypte, en ligt dicht bij Karnak en de Vallei der Koningen. Homerus zei over Thebe in de Ilias: Het Egytische Thebe, waar de huizen vol zijn van schatten.
Troje in Griekenland was van 3000 – 1150 voor Christus een legendarische stad die vele malen werd verwoest en herbouwd. De Ilias van Homerus speelt zich af in deze stad.
Persepoli was meer een politiek symbool dan een stad met een bevolking en bestond misschien daarom ook niet zo lang: van 520 – 330 voor Christus. De ruïne is indrukwekkend.
Numantia in Spanje, 600 – 133 voor Christus, wordt wel het Spaanse Massada genoemd. De stad ligt strategisch op een heuvel. Toen de Romeinen de stad belegerden, aten de inwoners tenslotte leer, daarna lijken en uiteindelijk vrouwen en kinderen.
Vesuvius
Stabiae in Italië werd evenals Pompeï getroffen door de uitbarsting van de Vesuvius in 79 en bedolven onder as en een laag lava van maar liefst 15 meter. Er zijn afbeeldingen van een fraai fresco en een villa.
Timgad in Algerije werd door keizer Trajanus gesticht en bestond van 100 – 600. De grote boog van Trajanus is goed bewaard gebleven.
Palmyra in Syrië heeft of had – vanwege de verwoestingen door IS – een prachtig Romeins theater en bestond van 1000 voor Christus tot 1400 na Christus.
Dura Europos in Syrië is bekend om zijn fresco’s in de synagoge, uniek in de Joodse traditie vanwege het beeldverbod in het Joodse geloof. Ook deze plaats heeft te lijden gehad onder verwoestingen van de recente oorlog in Syrië.
Philip Matyszak is docent geschiedenis aan de universiteit van Cambridge en was daarvoor journalist. Van hem verscheen eerder Goden en godinnen van Hellas en Rome, Heracles en Vergeten volkeren.
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
