Van Suriname tot Rusland
[Signalering] Reizen door het maritieme verleden van Nederland werd in september aangeboden bij het vertrek van de hoogleraar zeegeschiedenis aan de Universiteit Leiden Henk den Heijer, die zich vooral met de geschiedenis van de West-Indische Compagnie heeft beziggehouden. Het is een typische afscheidsbundel, met een biografisch stukje over Den Heijer en een overzicht van zijn publicaties en ruim twintig uiteenlopende vrij korte artikelen binnen het thema.
Het maritieme verleden van Nederland strekt zich uit van Suriname en Cuba tot Rusland en de Indonesische archipel. Maar ook een reisje per jacht van Middelburg naar Brussel wordt besproken. Chronologisch gaat het van een schilderij uit de jaren 1630 dat de Portugese herovering van Bahia afbeeldt tot aan de Indonesische politiek in de jaren 1990. De diversiteit aan bronnen is groot. Archiefmateriaal, maar vooral veel persoonlijke documenten zoals reisverslagen, scheepsjournalen en brieven maken dat de reizigers in het maritieme verleden centraal staan. Onder hen bevinden zich, misschien wel voor de hand liggend – maar daarom niet minder interessant – kooplieden, soldaten en slaven, maar ook verrassende hoofdrolspelers, zoals een Zwitser met schulden, een Leidse hoogleraar theologie en een twaalfjarig meisje. Een alomvattende these is er niet, maar dat hoeft ook niet.
—
Eerder verschenen in Geschiedenis Magazine