Achter de rauwheid van het verhaal schuilt een waarschuwing
[Recensie] Schaduwstad is een splinternieuwe thriller die de lezer meeneemt naar het Amerika van de jaren vijftig. Een verhaal waar het etiket hardboiled detective prima op past, een uitgestorven subgenre van het spannende verhaal dat in de jaren vijftig tot bloei kwam. Hardboiled detectives hebben in hoge mate bijgedragen aan de negatieve reputatie van de thriller, vol platte personages, clichés en goedkoop geweld. De verhalen speelden zich af in grote steden van Amerika die stijf stonden van de misdaad, waar een ongenaakbare privédetective tegen ten strijde trok, rechtvaardig maar eenzaam. Alles draaide er om geld, macht en geweld, vrouwen waren nog het zwakke geslacht. Diepgang hó maar, mensen waren goed of slecht, een scheidslijn die in de hardboiled detective even duidelijk was als het verschil tussen als zwart en wit. Op de grens tussen goed en kwaad was het voortdurend knokken, schieten en natuurlijk doden. Geen schrijver die nog met zo’n verhaal op de proppen durft te komen.
Ontreddering van de Amerikaanse samenleving
Behalve David Baldacci, een Amerikaanse successchrijver met ruim dertig thrillers op zijn naam. Schaduwstad is zijn derde hardboiled detective en voldoet aan alle clichés van dit subgenre. Gelukkig maar, want dit type thriller is toe aan eerherstel. De hardboiled detective geeft een uniek inkijkje in de ontreddering van de Amerikaanse samenleving rond de Tweede Wereldoorlog, waar urbanisatie, globalisering en groeiende welvaart leidden tot ontwrichting. Ethiek en sociale verbondenheid legden het af tegen inhaligheid en vervreemding.
Dat is precies het decor in Schaduwstad, dat speelt in Los Angeles en enkele randsteden zoals het welvarende Malibu en Hollywood, waar de filmindustrie sterk in opkomst was, een vertroostend houvast te midden van de onthechting. Hoofdpersoon is privédetective Aloysius Archer.
Op jacht naar bedpartners
Het verhaal start op een nieuwjaarsfeest van de jetset dat het jaar 1953 inluidt, een subtiele verwijzing naar hoop. Die wordt in de kiem gesmoord, want het feest is een treurnis van dubbelhartigheid waar de ene helft van de bezoekers zich klem zuipt en de andere helft op jacht is naar bedpartners. Hier loopt Archer rond met zijn vriendinnetje, een B-actrice die probeert door te breken in het filmwereldje, maar die grote rollen in spraakmakende producties alsmaar aan haar neus voorbij ziet gaan.
Het duurt niet lang of een van de feestneuzen wil Archer inhuren omdat haar leven op het spel staat. Als Archer haar de volgende dag opzoekt om de opdracht door te nemen, is de vrouw verdwenen. In haar huis ligt een lijk.
De rest van het verhaal heeft Archer nodig om te achterhalen waar zijn verdwenen opdrachtgeefster is gebleven, wie de vermoorde man was en hoe de vork in de steel zit. Het is een levensbedreigende speurtocht langs de verdorven kant van de samenleving, waar hebzucht, misbruik en bedrog schuilgaan achter de façade van rijkdom en succes.
Vermalen door het recht van de sterkste
Het geweld, de ongenuanceerde verdorvenheid en de platheid van de karakters zijn misleidend. Minder opvallend is de aanklacht tegen een samenleving waar mensen moeten vechten om niet te worden vermalen door het recht van de sterkste. Elke ambitie is een gevaar in een tijd waarin andersdenkende in de bak konden belanden en vrouwen geen hypotheek konden krijgen zonder de handtekening van een man. Een periode die nu regelrecht uit het museum lijkt te komen. Maar die dichterbij is dan we denken, vertelde schrijver Baldacci in een interview op Bazarow eerder dit jaar. “Voor mij houdt die periode een grote waarschuwing in: hoe vrij en open je ook moge denken dat je samenleving is, vergeet niet dat je altijd op de rand van de afgrond verkeert.”
–
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
