"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Vincent van Gogh

Donderdag, 16 september, 2021

Geschreven door: Wietze Raven
Artikel door: Saskia Imbert

Het tijdsbeeld, de personages, de gevoelens,… het plaatje klopt gewoon.

“Misschien zijn zorgen en de donkere schaduwkant van het kunstenaarsleven wel noodzakelijk om een goede kunstschilder te worden.”

[Recensie] In dit lijvige boek van ruim 500 bladzijden belicht Wietze Raven, de auteur, het leven van Vincent van Gogh op een originele manier. Het verhaal is geschreven vanuit de belevingswereld van de kunstenaar zelf, in de ik-vorm. Dit gaf me echt het gevoel dat Vincent van Gogh zijn verhaal gewoon tegen me aan het vertellen was. Ik zat helemaal mee in zijn leefwereld, mee in zijn hoofd. Ik ken zijn levensverhaal wel in grote lijnen, maar nu werd het dus veel persoonlijker.

1862. Vincent is 9 jaar als hij zijn verhaal begint te vertellen. Over zijn jeugdjaren wist ik eigenlijk niets, dus zeer fijn om hem op deze jonge leeftijd te leren kennen en hem zo verder te zien opgroeien. Het is meteen duidelijk dat Vincent van de eenvoudige dingen in het leven geniet, van de schoonheid van de natuur, van de lichtinval. Een beetje een dromer.

Van thuisonderwijs naar de kostschool, baantje in de kunsthandel van zijn oom,… Vele omzwervingen in Nederland, Engeland, België en Frankrijk, maar nergens vindt Vincent zijn draai. Hij wordt zo vaak weer op de proef gesteld. Dat hij niet voldoet aan de verwachtingen van zijn ouders en zijn financiële problemen, zorgen voor de nodige frustratie. Maar ook zijn liefdesleven speelt hem zo vaak parten.

Ons Amsterdam

Vincent snakt zo naar waardering voor zijn werk en levensstijl. Maar vooral naar waardering van zijn vader. Uiteindelijk neemt hij steeds meer afstand van zijn familie, voelt hij zich met periodes zo onstabiel en ongelukkig,… Ja, ik had echt wel met hem te doen soms. Maar anderzijds begreep ik ook wel de reactie van zijn omgeving, want Vincent is toch zo koppig en vaak moeilijk te doorgronden.

“Er zal altijd iets onpeilbaars, iets van verdriet of melancholie blijven bestaan, maar tegenover dat eeuwigdurende negatieve staat het positieve van mijn werk, waarmee ik steeds vooruitgang boek en dat houdt me op de been.”

Eén van de boeiendste periodes om over te lezen, vond ik zijn tijd in de Borinage rond 1878, bij de mijnwerkers. Hij gaat hier aan de slag als Evangelist en dompelt zich volledig onder in armoede. Hier vindt hij inspiratie, ziet hij zoveel onderwerpen die hij op papier wil zetten. Zijn besluit om van kunstenaar zijn beroep te maken, krijgt steeds meer vorm na deze zware passage.

En natuurlijk zijn meest gekende periode in Arles rond 1888, zijn nieuwe energie borrelt hier op. De opkomst van het impressionisme wordt ook knap verwerkt in het verhaal, zeer interessant! Ik kan zo genieten van verwijzingen naar kunst, van de evolutie van Vincent zijn werk.

“Deze week wil ik beginnen aan een schilderij van boeren die ‘s avonds rond een schotel aardappels zitten te eten. Of dat wel of niet zal lukken, weet ik niet, maar ik ga wel aan de studies van de verschillende figuren beginnen.”

Sommige kunstenaars en schilderijen heb ik weer even opgezocht in de kunstboeken hier thuis of op internet. Puur genieten voor mij. En door dit boek heb ik toch weer wat bijgeleerd over de werking van de kunstwereld en de veilinghuizen, zeer interessant.

Wietze Raven heeft me zeker overtuigd met dit boeiend verhaal. Het tijdsbeeld, de personages, de gevoelens,… het plaatje klopt gewoon. De financiële zorgen en het gevoel van niet gewaardeerd te worden komen vaak terug en soms stoorde me dit wel een beetje. Maar anderzijds geeft dit zeer goed weer wat er constant in Vincent zijn hoofd omgaat. Zijn gemoedstoestand komt dus echt wel goed tot uiting.

Sommige passages zijn nogal uitgebreid. Voor mij mocht het allemaal iets korter en krachtiger. Op technisch vlak valt er dus misschien nog een beetje bij te schaven.

Maar dit is echt een boek om van te genieten. Je moet er wel even de tijd voor nemen natuurlijk. Als lezer merk je dat Wietze ook die tijd heeft genomen om er een mooi, eigenzinnig en uniek geheel van te maken. Ik heb nu echt het gevoel dat ik Vincent van Gogh persoonlijk ken, als dat geen mooi compliment is! Graag 3,5 schitterende sterren!

“Het pad tussen de korenvelden geeft mij ook nu dat magische gevoel dat het pad je naar de eeuwigheid van het licht kan leiden.”

Saskia

Eerder verschenen op Perfecte Buren.