"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Recensie psychologie: Zien in het donker

Dinsdag, 5 december, 2023

Geschreven door: Babet te Winkel
Artikel door: Evert van der Veen

De weg van rouw

Babet te Winkel verloor op 20-jarige leeftijd haar moeder en in dit boek Zien in het donker beschrijft ze op persoonlijke en doorleefde wijze haar ervaringen die ze ‘rouwexperimenten’ noemt en waar ze zich in het hoofdstuk Menstruatiecyclus van haar vrouwelijke en kwetsbare kant laat zien. Herkenbaar voor veel mensen die recent iemand hebben verloren, is “Excursie supermarkt”, waar ze wordt bevangen door verdriet.

Er is aandacht voor oude – het fasenmodel van Kübler Ross – en nieuwere opvattingen over rouw, waarvan het model met een verliesgerichte en een herstelgerichte kant Babet aanspreekt.

Ook herkent ze zich in de uitspraak van Manu Keirse: rouwen is anders leren vasthouden. Waar we voorheen geneigd waren te denken dat het de bedoeling is om ‘er overheen te komen’ en ‘het een plekje te geven’, daar ervaren we nu dat er een blijvende liefdevolle verbinding met de overledene mag zijn. We dragen haar of hem voortaan mee in ons hart.

Lichaamstaal
Speciale aandacht is er in dit boek voor focusing: “het proces van luisteren naar je lichaam op een subtiele, accepterende manier zodat je de wijsheid van je lichaam kunt horen” (p. 49). Deze benadering kom je in andere boeken niet zoveel tegen en daarin legt Babet een eigen waardevol accent door hier aandacht aan te besteden.

Geschiedenis Magazine

Ze doet in haar boek ook verslag van haar studie en persoonlijke ontwikkeling in de wereld van rouw. Het deel “De taal van je autonome zenuwstelsel” is misschien voor de gemiddelde lezer een wat te medisch getint verslag.

Wat het verlies van haar moeder aangaat, ontdekt ze steeds meer “een gevoel van heimwee” (p. 58) zoals dat indringend naar voren komt in “Het lege tafelblad” dat de verandering scherp en alledaags markeert.

“Verdriet kruipt door alle kieren” (p. 64) en maakt dat gewone voorwerpen herinneringen oproepen. De lezer zal in dit boek veel van zichzelf ontdekken en mag ervaren dat rouw nooit ‘klaar’ is maar een blijvend proces is dat met het voortschrijdende leven mee verandert.

Babet te Winkel is humanistica en lichaamsgericht begeleider bij rouw. Zij richtte het rouwplatform Verlieskunst op.

Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow