[Nieuws] Lisa Weeda is met haar roman Aleksandra de winnaar van de Bronzen Uil 2022, de prijs voor het beste Nederlandstalige literaire debuut. De prijs werd afgelopen zaterdag uitgereikt tijdens Het Betere Boek, het literaire festival van het Willemsfonds. Weeda ontving een geldbedrag van 10.000 euro en een bronzen beeld van een uil.
Volgens de jury is Aleksandra “een overtuigend en krachtig debuut waarin aan de hand van een familie de tragiek van een heel land, en bij uitbreiding een conflictvolle wereld, inzichtelijk wordt gemaakt”. De jury roemt Weeda voor de “literair zorgvuldige wijze waarop de kleine en grote geschiedenis met elkaar worden verbonden, waarin de harde realiteit contrasteert met het surrealistisch universum. Fictie en magie tuimelen spannend door de tijd. Het is een ode aan de opstand van de verbeelding tegen het cynisme van de macht”.
Haar dankwoord begon Weeda met de opmerking dat ze met het prijzengeld tien aggregaten voor Oekraïne kan kopen. Bekijk hier vanaf 46:30 haar hele toespraak, waarin ze uitgebreid stilstond bij de situatie in Oekraïne en de wens uitsprak dat haar volgende werk “niet opnieuw wordt verzwolgen door nog meer duisternis nadat het uitgekomen is” en dat we ons “het licht in kunnen lezen en schrijven”.
Aleksandra is een zoektocht door de tijd naar Weeda’s Oekraïense familie. De titel verwijst naar de oma van de schrijver in wiens opdracht ze naar Oekraïne gaat op zoek naar het graf van haar verdwenen oom. Het boek kwam vol in de aandacht na de Russische invasie in Oekraïne in februari van dit jaar. Aleksandra was ook genomineerd voor de Libris Literatuurprijs. Boekhandel Scheltema bekroonde het boek begin deze maand met de titel Boek van het Jaar 2022.
Nog voor de oorlog sprak Marnix Verplancke met Weeda voor Bazarow. Alek Dabrowski recenseerde het boek in april van dit jaar en noemde het logischerwijs “griezelig actueel”.
De Volkskrant riep Weeda uit tot literair talent van 2022. Naast schrijver is ze literair programmamaker en scenarist. In 2019 maakte ze samen met Nienke Huitenga-Broeren de virtual reality-installatie Rozsypne, over het dorpje in de Donbas waar in 2014 de neus van vlucht MH17 neerstortte. Voor het meest recente nummer van Wordt Vervolgd, het journalistieke magazine van Amnesty International, sprak Weeda met de Georgische schrijver Nino Haratischwili over haar nieuwe roman Het schaarse licht. In het interview ging het uitgebreid over Georgië, dat ook te lijden heeft onder de dreiging van Rusland. “Wij weten niet beter. De hele geschiedenis van Georgië is een occupational history”, aldus Haratischwili. Lees het hele interview hier.
De publieksprijs van de Bronzen Uil, bestaande uit een kunstwerk ter waarde van 300 euro, ging naar De gelijktijdigheid der dingen van Frouke Arns.
De andere vier genomineerde boeken waren 821 mensen die er ook toe doen van Anna van de Kruis, diepdiepblauw van Nikki Dekker, Brandingen van Paul Verrept en Honingeter van Tülin Erkan.
Sinds 2011 reikt het Willemsfonds jaarlijks een prijs uit voor de beste debuutroman van het afgelopen studiejaar. Het Algemeen-Nederlands Verbond is vanaf 2020 medeorganisator van de prijs. Vorig jaar ging de prijs naar Lijn van wee en wens van Caro van Thuyne.
—
Jochem Wijma