Voor de liefhebber
[Recensie] Koos van Zomeren (1946) debuteerde in 1965 met de dichtbundel De wielerkoers van Hank. In het kader van zijn vijftigjarige schrijverschap is nu Alles is begonnen verschenen. In de vijftig tussenliggende jaren verschenen van zijn hand onder meer columns, dagboeken, romans, verhalen, dichtbundels, journalen, thrillers en bloemlezingen. Hij heeft zich dus met alle mogelijke genres en literaire disciplines bezig gehouden.
Alles is begonnen is in essentie een staalkaart van Van Zomerens oeuvre, veel van zijn stijloefeningen komen in dit boek terug. Soms doet het boek essayistisch aan, om dan vervolgens dagboekachtige trekken aan te nemen. Er komen zelfs twee gedichten in voor. In Alles is begonnen vertelt Van Zomeren onder meer over zijn schrijverschap, de natuur (zijn grote passie), zijn familiegeschiedenis en zijn omgang met de moderne gedigitaliseerde maatschappij.
Grappig zijn de passages waarin hij zijn desinteresse in de ICT en alle social media ventileert. Een oude weggooi Nokia is het meest geavanceerde wat hij heeft. Het interesseert hem domweg gewoon allemaal niet. Hetzelfde geldt voor de discussie over de voor- en nadelen van social media. “Mijn behoefte om een rol te spelen in het maatschappelijke debat heb ik in 1975 grotendeels achtergelaten in de SP. En afgezien daarvan, als iets mijn weerzin tegen pc en toebehoren heeft gevoed, dan was het wel het eindeloze geouwehoer erover.” En verder “ik vrees kortom dat de nieuwe media van mij een mate van onoprechtheid zouden opeisen, die ik domweg niet kan opbrengen.” Tegelijkertijd vraagt hij zich af of zijn verzet dan wel desinteresse niet iets krampachtigs heeft en of hij niet wat meer zijn best zou moeten doen om toch aansluiting bij de moderne tijd te vinden.
Ergens onderweg in het boek overpeinst hij het einde van zijn schrijverschap. Hij heeft meerdere keren overwogen om met het schrijven te stoppen, maar hij weet niet wie hem dan zou missen. Vroeger was hij nog een naam, maar tegenwoordig zijn er niet veel mensen meer die op zijn lezingen afkomen. Dan kan hij net zo goed door blijven gaan. Hij verwoordt het zelf als volgt: “als de langdurigheid het bijzondere is van mijn schrijverschap, dacht ik, dan moet ik er ook maar zo lang mogelijk mee doorgaan.” Dit soort gedachtegangen en verzuchtingen maakt het lezen van Alles is begonnen bij tijd en wijle de moeite waard.
Dit boek is vermoedelijk het meest geschikt voor de lezer die bekend is met het oeuvre en de interesses van Koos van Zomeren. Die zal veel terug kunnen vinden in de vele anekdotes en de verwijzingen naar eerdere boeken. Die herkenning is handig zo niet noodzakelijk om dit boek ten volle te kunnen waarderen. Zo doet hij minutieus verslag van het groei en ontstaansproces van verschillende soorten orchideeën, die niet alleen pagina’s, maar hele hoofdstukken aanhouden. Het zijn letterlijk aantekeningen uit een schriftje dat de vorderingen van de bloemen van dag tot dag bijhoudt. Niet voor iedereen even interessante kost om het maar eens eufemistisch te stellen. Degene die niet bekend zijn met Koos van Zomeren doen er wellicht verstandig aan om dit boek links te laten liggen en een wat toegankelijkere titel te kiezen.
—
Eerder gepubliceerd op Hebban
