Ook hiervan is iets te vinden
[Recensie] In Altijd iets te vinden neemt Wieteke van Zeil ons mee langs details in kunst(objecten). Aan de hand van die details maakt Van Zeil duidelijk hoe meningen tot stand komen en geeft ze tips om zelf beter tot een gewogen oordeel te komen. Daarnaast geeft ze nieuwe perspectieven om naar het bekende te kijken, zodat je ziet dat jouw waarheid niet altijd dé waarheid is. Of zoals Wieteke van Zeil het zelf beschrijft: “Dit boek is een verslag van kijkplezier, en een oefening in oordeelsvorming.”
Altijd iets te vinden van Wieteke van Zeil valt direct op: dit is een boek waaraan zeer veel aandacht is besteed – dik papier, full color afbeeldingen, fijne bladspiegel en goede indeling met tips, details en essays. Nu mag je dat ook wel verwachten van de schrijfster van Oog voor detail in De Volkskrant, maar toch is het een geruststellend gevoel: aan de kwaliteit van het boek zal het niet liggen.
De inhoud van het boek voldoet ook aan de verwachtingen, grotendeels in ieder geval. Het boek levert inderdaad kijkplezier, nieuwe perspectieven/manieren om naar kunst te kijken en gewogen oordelen over kunstvoorwerpen. Al kon dat laatste nog beter.
Het kijkplezier komt met name tot uiting in de stukken over details (waarvan sommigen overigens wel eerder al eens publiceerd zijn in de Volkskrant). In die stukken word je door Van Zeil zo meegenomen in de waarneming dat je zelf ook gaat zoeken naar interessante details. Dit zelf zoeken wordt makkelijk gemaakt doordat de beschrijving telkens geïllustreerd is met het besproken detail én het volledige kunstobject. De kunstobjecten variëren van schilderijen en beelden tot zelfs performances. De beschrijvingen zijn zo enthousiasmerend dat ik de objecten het liefst direct zelf ga bezichtigen in het museum, maar dat is helaas nu wat lastiger door de corona-maatregelen.
De nieuwe perspectieven worden aangeboden door middel van de essays. Deze essays geven inzicht in zaken waar we normaal niet bij stil staan, maar die eigenlijk heel vreemd zijn (en waarom dit dan zo vreemd is). Zo gaat een essay bijvoorbeeld over de huidskleur van Jezus: “Al sinds de Middeleeuwen aanbidden we een Kaukasische protohippie. Terwijl, en daar zullen weinig mensen het mee oneens zijn, de kans toch verwaarloosbaar is dat de historische en in het (huidige) Midden-Oosten geboren Jezus blauwe ogen en blond haar had”. Een ander essay gaat over (het gebrek aan) vrouwelijke kunstenaars in onze musea (waar gelukkig de laatste tijd wel veel aandacht voor is): “Gaan we nu eindelijk van vrouwelijke kunstenaars houden?”.
Het gewogen oordelen over kunst komt zoals gezegd iets minder goed uit de verf. Die gewogen oordelen moet je namelijk zelf gaan vormen. Hiertoe wordt je wel uitgenodigd door de 6 tips die gegeven worden in het eerste deel van het boek. Die tips (bijvoorbeeld stel je mening uit) kun je daardoor later in het boek gebruiken. Het gebruiken van de tips vergt echter oefening en in de latere delen van het boek komen de tips niet meer terug. Hierdoor waren ze bij mij halverwege het boek al weer weggezakt, wat er toe leidde dat ik de tips niet meer gebruikte en enkel nog de oog-voor-detail-stukken en essays aan het lezen was. Met plezier, daar niet van, maar ik heb het idee dat er meer uit te halen was.
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles
