Dieren van binnenuit
Het talent van Yorick Goldewijk lijkt alsmaar uit te dijen. Een paar highlights: natuurlijk zijn verkooprecords brekende Films die nergens draaien, en voor de maand van de filosofie het prachtige De chaos in Lois. Nu ligt voor me De boom die een wereld was, een aangenaam vervreemdende kijk op het dierenleven op aarde. Prachtboek alweer. Niet alleen door de stoere hardkartonnen behuizing met veel glurende oogjes. Dat is nog alleen de buitenkant.
Binnen wordt het interessant. In elk hoofdstukje neemt Goldewijk een dier bij de hand en laat de gedachtewereld van dat dier zien. Dat varieert van de maanvlinderrups tot de bruine beer tot de rolpissebed tot aan de heelalvis. Hoe die laatste eruit ziet, kun je het best in het boek zelf bekijken, en vergeet vooral niet te proberen de tekst te begrijpen. In die schijnbaar uit de losse pols gevallen zinnetjes zit bij bijna elk dier een diepere achtergrond, of een gekke afslag, of een verdraaide gedachtensprong, of een filosofisch eh ding. Natuurlijk zijn niet alle dierengedachten even grinnikend of treurig, of met een gouden griffel geschreven. Maar het komt in de buurt.
De luiaard
Eén magistraal voorbeeld dan, in zijn geheel, voor het effect:
“De luiaard
De luiaard hing al de hele dag roerloos aan zijn tak in de boom.
De tijd ging trager dan een windstil briesje, maar nu begon eindelijk de zon te dalen.
Nog even volhouden, dacht hij. Al voor de vierenzestigste keer of zo.
Soms, als hij zeker wist dat niemand keek, durfde hij even met zijn vingers op de tak te trommelen. Of heel wild met zijn ogen te knipperen. Of een vurig ritme te klapperen met zijn tanden. Maar algauw dook er dan ergens een blik op tussen de bladeren, of uit een hol daar beneden in de grond.Wantrouwige oogjes.
Wat doet de luiaard nou? zag hij de oogjes denken. Bewoog-ie nou?
Bemoeiallen.
Eindelijk brak de nacht aan. Alles in de boom raakte verstopt in duisternis. Ook de luiaard.
Stilletjes klauterde hij langs de boomstam naar beneden.
Wat doet de luiaard nou? grinnikte hij bij zichzelf.
Nou, zei hij in gedachten tegen die bemoeiallen: de luiaard gaat fijn zijn saaie boom uit. De hele nacht. Rennen springen, salto’s maken. En gillen. Gewoon lekker gillen.
Misschien nam hij wel een duik in het meertje van de snoeken. Die sliepen toch als een os. En niemand zou weten dat hij het was.
Hij glimlachte en zette het op een rennen.”
Briljant, een ander woord komt er niet naar boven als je dit leest. Wij lezers mogen eindelijk het geluk smaken om de geheime wereld van de dieren te kennen. Wat wil je nog meer? Meer van dit soort boeken, dat wil ik.
Leesfragment
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow/ Ook op TikTok
