Boek beschrijft een eeuw geschiedenis van Tata Steel IJmuiden
[Recensie] Een eeuw geleden werd in IJmuiden Hoogovens opgericht. Het bedrijf, dat sinds 2007 Tata Steel IJmuiden heet, heeft dit jubileum groots gevierd. Als onderdeel hiervan is het boek ‘Door staal gedreven’ gepubliceerd.
Dat Nederland een ijzer- en staalproducerend bedrijf zou krijgen, lag rond 1900 niet voor de hand. De bodem van ons land bevat immers geen ijzererts. Toch zag een groep vooruitziende ondernemers een kans. Op 22 januari 1924 konden zij Hoogoven 1 ontsteken. In 1926 kwam Hoogoven 2 in bedrijf.
Om zonder ‘eigen’ erts toch een succesvol een ijzer- en staalbedrijf te kunnen exploiteren, was een uitstekende locatie vereist. De oprichters dachten daarbij aan IJmuiden en Rotterdam. De laatste viel af, omdat de bodem er veel slapper was dan de IJmuidense zandgrond. De fundering van de zware hoogoveninstallaties zou daardoor te duur worden.
IJmuiden lag aan de Noordzee en aan het Noordzeekanaal. Daardoor waren goede scheepvaartverbindingen mogelijk voor de aanvoer van erts en kolen en de afvoer van de producten. Het bedrijf heeft van begin af aan een eigen haven gehad, die vanuit zee bereikbaar was, zonder dat schepen de sluizen van IJmuiden hoefden te passeren.
Om het bedrijf rendabel te houden, is van het begin af aan gezorgd voor afzetkanalen voor restproducten. Rondom de hoogovens hebben dan ook altijd bedrijven gestaan, die deze verwerkten. Zo trad in 1924 de Bijproductenfabriek in werking, die steenkoolteer onttrok aan cokesovengas. De steenkoolteer werd verkocht en het gas gebruikt voor de hoogovens.
In 1928 ging de Mekog van start, dat cokesovengas gebruikte om kunstmest te maken. De slakken (het afvalproduct van erts waar de ijzer aan is onttrokken) worden sinds 1930 gebruikt door de cementfabriek Enci (vroeger Cemij), die ze toepast als grondstof voor cement. En dan is er de elektriciteitscentrale in Velsen-Noord, die gedeeltelijk op afvalgassen uit de Hoogovens draait.
Een belangrijke succesfactor is de hoge kwaliteit van het staal. Tata Steel heeft hier een groot onderzoekscentrum, dat nieuwe staalsoorten ontwikkelt voor bijvoorbeeld de auto- en de verpakkingsindustrie.
Van die kwaliteit moet Tata Steel IJmuiden het hebben, meer dan van de omvang. Met een jaarproductie van ruim zeven miljoen ton staal is het bedrijf een kleine speler. Te klein in ieder geval om zelfstandig te overleven. Daarom ging het in 1972 een fusie aan met het Duitse bedrijf Hoesch. Een succes was dat niet; tien jaar later volgde de scheiding. In 1999 ging Hoogovens samen met British Steel onder de naam Corus. Dit bedrijf werd in 2007 gekocht door het Indiase conglomeraat Tata. Vorig jaar gingen de Europese staalbedrijven van Tata samen met de staalactiviteiten van de Duitse branchegenoot ThyssenKrupp.
‘Door staal gedreven’ beschrijft alle belangrijke aspecten van de geschiedenis van Nederlands enige staalproducent. De techniek komt uitgebreid aan de orde, evenals de relatie met de omgeving en invloeden van buiten, waaronder de Tweede Wereldoorlog en het groeiende milieubewustzijn. Dit alles wordt goed geïllustreerd met onder andere kaarten van zowel het bedrijfsterrein en de omgeving. Het boek biedt dan ook een aangename lees- en kijkervaring voor iedereen die belangstelling heeft voor de Nederlandse metaalsector.
—
Eerder gepubliceerd in Metaal Magazine
