Een familiegeheim
[Recensie] En dan is er koffie verscheen voor het eerst in 1976 en sloeg toen in als een bom. Hannes Meinkema neemt immers geen blad voor de mond en schrijft openlijk over wat geheim wordt gehouden.
Met zeven perspectieven is het in het begin even opletten, maar ik vind het niet moeilijk om te volgen wie wie is: moeder Cora, vader Jacques, dochters Rosa en Arja, zoon Jaap en zijn vriendin Josien. En Douwe, Rosa’s scharrel. Rosa is lerares op een middelbare school. In haar vrije tijd is ze een losbol die veel drinkt en feest. Haar moeder belt regelmatig op en dat stoort Rosa mateloos, vooral als ze haar roes aan het uitslapen is. Ook tussen de andere leden van het gezin klikt het totaal niet.
Perikelen
Hannes Meinkema kruipt in het hoofd van elk van de familieleden en beschrijft hoe ze over elkaar denken. Ze veroordelen elkaar en ergeren zich. Ze maken zich zorgen hoe ze overkomen op anderen. Josien heeft een groot geheim, dat ze moet opbiechten aan Jaap. Ze wonen al een tijdje samen op zijn studentenkamer. Dat willen ze niet vertellen aan Jaaps ouders, maar vader Jacques heeft het al lang door. De moeder probeert te wennen aan haar schoondochter, die zich toch heel netjes gedraagt.
Het is de tijd waarin de sommige mensen zich losmaken van heersende normen, terwijl die nog beklemmend aanwezig zijn in de hele samenleving. Rosa worstelt er ook mee. Ze gaat haar eigen gang en trekt zich niks aan van haar familie. En toch doet hun afkeuring pijn, concludeert ze tegen het eind van het boek. Vader Jacques is jarig en de hele familie is bij elkaar. Moeder slooft zich uit, samen met Arja en Josien. Voor Jacques had het niet gehoeven, die zogenaamde gezelligheid. Dan vertelt moeder het familiegeheim aan Josien, wat de sfeer helemaal doodslaat.
Dit boek leest gemakkelijk weg, doordat het perspectief zo vaak wisselt. De tegenstellingen zijn groot. Misschien zijn sommige karakters wat overdreven, maar tijdens het lezen zijn ze levensecht. De sfeer is zo goed gevangen in de diverse scènes: het sociale ongemak is met de personages mee te voelen.
—
Eerder verschenen op Lalagè leest
