Prachtig boek dat leest als een tierelier
[Recensie] Constance Croon is een succesvolle auteur. Haar leven draait om de verkoopcijfers van haar boeken en het promoten van die boeken via social media. Privé is ze niet gelukkig. Zich met hart en ziel overgeven in een relatie kan ze niet en dat heeft alles met haar verleden te maken. Een verleden waar ze het liever niet over heeft. Dan krijgt ze een berichtje dat het heel slecht gaat met haar oma, oma wil graag afscheid van haar nemen. Constance heeft jaren geleden al het contact met haar familie, inclusief oma, verbroken. Toch reist ze af naar Vossensteyn, het prachtige landhuis waar haar oma woont.
Ze wordt hartelijk ontvangen door haar tante Veronika. Zij komt oorspronkelijk uit Hongarije en is na de Hongaarse opstand door oma geadopteerd. Veronika zorgt nu voor haar moeder die inderdaad terminaal ziek blijkt te zijn. Constance is altijd een beetje bang van haar oma geweest, een gesloten, norse vrouw. Maar, na later blijkt, ook een vrouw met een verleden. Een dat teruggaat naar de laatste jaren van de Tweede Wereldoorlog. Clara (oma) heeft daar een in eigen ogen onvergeeflijke fout gemaakt die ze nooit meer recht kan zetten. Deze fout heeft haar haar hele leven achtervolgd en nu wil ze schoon schip maken voordat ze overlijdt. En Constance moet haar hier bij helpen. Clara heeft op zolder een schriftje bewaard, een dagboek. Ze vraagt Constance om daar een boek over te schrijven. Constance weigert in eerste instantie maar als ze een blik op het schriftje heeft geworpen en de eerste bladzijden gelezen heeft, verandert ze van gedachte.
Vanaf dat moment speelt het boek in twee tijdlijnen, de tijdlijn van Clara in het verleden en de tijdlijn van Constance in het heden. Langzaam maar zeker wordt ook duidelijk dat wat er in het verleden is gebeurd een zware stempel heeft gelegd op het gezin van Clara en later ook dat van haar dochter Dotty, de egocentrische moeder van Constance. Ook de andere gezinsleden, de zussen en broer van Constance komen ten tonele. Eerst in het huis van Dotty maar even later ook op Vossensteyn, ook zij wensen afscheid te nemen van oma Clara. Constance wil de confrontatie niet aan met haar familie en duikt onder op zolder waar de rest van de familie nooit zou komen. Met Veronika en Sam, de knappe huisarts van oma Clara als mede samenzweerders.
De auteur ontrafelt het verleden van Clara met fragmenten uit haar dagboek die door Constance geredigeerd worden. Het verhaal van de familie Van Croon ter Heeghe laat zich minder makkelijk ontleden. De heerszuchtige Dotty regeert over haar kinderen Titia (die al aardig op haar moeder begint te lijken), Emilie (een bang muisje) en Arthur. Constance wordt nooit genoemd en niemand lijkt daar rouwig om te zijn. ‘Ze had een jaar of tien geleden – gestimuleerd door haar therapeut – geprobeerd haar moeder op te bellen. Als ze aan dat moment terugdacht, overviel haar een kilte. Een onbekende vrouwenstem had aan haar oor gezegd: Mevrouw Croon ter Heeghe zegt geen Constance te kennen. Ze had het gesprek meteen afgebroken.’ Titia heeft een veertienjarige dochter, Nina, die uiterlijk maar ook innerlijk, veel op Constance lijkt. Ze heeft nog officieel nooit van het bestaan van haar tante gehoord. Zij heeft net als Constance geen gelukkige jeugd, ze lijkt nooit iets goed te kunnen doen. De geschiedenis lijkt zich te herhalen. Alle familieleden zijn tegelijkertijd op Vossensteyn en de auteur werkt vakkundig toe naar een verrassende ontknoping.
Maria Boonzaaijer heeft al een heel aantal boeken geschreven met wisselende thematieken. Ze wil in haar boeken de menselijke kant laten zien en daar is ze in Het litteken van Vossensteyn prima in geslaagd. Het beeld dat je als lezer van het gezin Croon ter Heeghe hebt is in eerste instantie heel zwart-wit. Maar naarmate het boek verder vordert, worden alle gezinsleden mensen. Mensen met hun ‘foute’ keuzes die grote gevolgen hebben die zelfs generaties lang nog doorwerken. Zouden oma Clara en Constance het tij nog kunnen keren? Al was het maar voor Nina?
Ik heb genoten van een prachtig boek dat leest als een tierelier. Het enige minpuntje vond ik de rol van de huisarts, een beetje té zoetsappig naar mijn smaak. Maar al bij al een boek dat zeker vier sterren verdient. De titel slaat op oma Clara die op Vossensteyn woont en het litteken van de oorlog al zeventig jaar met zich meedraagt. Op de cover zien we een oude zwart-wit foto met drie mensen, uit de oorlog? 4 sterren.
—
Eerder verschenen op Perfecte Buren
