Interview M.J. Arlidge 9 juni 2016, Amsterdam

Om 7 uur ging de wekker in Maarheeze….., pff wat is dat vroeg zeg. Nancy, speciaal vanuit het verre België overgekomen, is al helemaal geen ochtendmens. Maar goed, we willen dit dus doen we dit. Na wat gemok en even wakker worden stappen we in de auto richting Amsterdam. Het is druk op de weg en we rijden geregeld een file in. Het is maar goed dat we ruim de tijd hebben genomen. In Moergestel wacht een verrassing voor Nancy, op de carpool staat daar Nathalie Pagie op ons te wachten. Nathalie, ook auteur bij Uitgeverij Boekerij, gaat met ons mee naar Amsterdam, gezellig!

Eenmaal in het Amsterdamse is het altijd een uitdaging om niemand omver te rijden, je auto niet in een van de grachten te ‘parkeren’ én een officiële parkeerplek te vinden. Als je dan ook nog eens een vrachtwagen tegenkomt die gaat lossen dan ben je de pineut op de Herengracht. Maar niet Patrice, die rijdt gewoon een eenrichtingsstraat in en snijdt een stuk af. We moeten er wel op tijd zijn natuurlijk. Auto geparkeerd, stukje in het heerlijke zonnetje gelopen en zie daar het Ambassade Hotel. Bij aankomst worden we hartelijk welkom geheten door Marc, die de pr doet voor Arlidge en het interview heeft geregeld. In de foyer is een spreekkamer, wanden zijn volgebouwd met boekenkasten, en daar zit Matthew (Arlidge) nog even in gesprek. We wachten even en maken intussen kennis met debutante Joyce Spijker die tot onze grote verbazing ook aanwezig was. Zo kom je nog eens iemand tegen.

Matthew komt de spreekkamer uit en wat opvalt is dat hij meteen super enthousiast is en heel gewoon. We maken kennis met hem en overhandigen een heus Belgisch biertje genaamd Carolus. Matthew was verbaasd dat we hem een cadeautje gaven maar was gek op bier, dus dat zat al wel goed. Na wat informeel kletsen en onszelf voorstellen ging het interview van start. Maar Matthew is een dermate geanimeerd spreker dat je er nauwelijks tussenkomt. Sinds zijn tiende is hij niet meer in Amsterdam geweest maar nu voor de promotour gelukkig weer wel. Al struinend door de stad verbaast hij zich over de vele fietsers en de relaxte sfeer ondanks de drukte. Hij is zo gepassioneerd en heeft zoveel te vertellen dat je vragen eigenlijk al overbodig zijn, hij praat er zelf al over. Gelukkig wisten we een aantal vragen te stellen.

Al zijn titels hebben te maken met kinderversjes of liedjes (Iene Miene Mutte, Piep zei de muis, Pluk een roos) Blijkbaar zijn al deze titels naar kinderen of jeugdherinneringen gelinkt. De vraag was wat het idee hierachter is. Matthew begon te lachen. Zijn eerste titel zou eigenlijk Nemesis zijn geweest maar in het verhaal Iene Miene Mutte komt een situatie voor waar het erop aankomt dat personages moeten gaan kiezen wie er gaat sterven (iene miene mutte, tien pond grutten etc.) en men moet gaan kiezen wie er van de twee die situatie gaat overleven, wie heeft er de meeste waarde om te blijven leven, wat zou je zelf doen in een dergelijke situatie? Zou jij jezelf opofferen om een ander te laten leven, een dilemma. Dan de komt de schaduwkant van de mens naar boven. En juist dat intrigeerde hem mateloos en gaf nog meer inspiratie voor de volgende boeken.

Elk land heeft zijn vertaling voor de titels behalve Roemenië. Die kregen het niet vertaald naar iets wat in de buurt kwam en dus bleef het Engels gehandhaafd. In meer dan 26 landen worden zijn boeken vertaald. De Noorse vertaling is zijn favoriet: Elle Melle.

De vraag op wie Helen (hoofdpersonage in zijn reeks) is geïnspireerd doet hem lachen. Als antwoord krijgen we met een grote glimlach ‘my wife’. Hij geeft aan met Helen een personage te hebben bedacht die de leading lady is in zijn verhalen. Meestal zijn dat de slechteriken en speelt de agent in kwestie een bijrol. Matthew heeft dat omgedraaid en Helen de drijfveer voor de verhalen gemaakt. Hij is zich er wel van bewust dat hij moet oppassen niet in herhaling te vervallen en te blijven vernieuwen omdat anders lezers afhaken. Telkens opnieuw moet hij het wiel uitvinden en Helen verder ontwikkelen en ervoor zorgen dat ze geen stereotiepe vrouwelijke agent wordt. Ze is niet getrouwd, gaat dat ook niet doen, is getraumatiseerd en dat blijft haar achtervolgen. Een sterke persoonlijkheid maar wel met menselijke trekjes. Ze houdt er een wel heel aparte levensstijl op na die bepalend is voor de verhaallijn en zelfs in een later stadium aan de basis ligt van een volledig boek.

Waarom een vrouwelijk hoofdpersonage? Hij lacht weer…… Meteen geeft Matthew toe dat hij mateloos gefascineerd is door vrouwen. Hun complexiteit, altijd twijfelen en de lat die ze zo hoog leggen. Mannen zijn net honden, die doen wat hun wordt opgedragen. Vrouwen hebben altijd vragen en twijfels. Hij noemt een voorbeeld: bij een sollicitatie gaat een man er al vanuit dat hij, mits hij voldoet aan 20% aan de eisen, de baan heeft. Een vrouw legt de lat zoveel hoger en solliciteert niet eens als ze niet minstens aan 75% van de functie-eisen voldoet. Hij herkent deze trekjes heel duidelijk in zijn eigen dochter van 8 jaar en verbaast zich erover hoe druk zij zich kan maken over zaken die nooit eerder op haar levenspad zijn gekomen. Die lat ligt dan al erg hoog, het lijkt een ingebouwde eigenschap van vrouwen te zijn. En dat intrigeert hem uitermate.

Waarom gebruikt hij zijn initialen M.J. in plaats van Matthew Arlidge? Veel grote schrijvers gebruiken alleen initialen. Denk aan J.K. Rowling, J.R.R. Tolkien, E.L.James. Het was een idee van zijn uitgever om het vaag te houden en daarmee te prikkelen, is het een man of vrouw? ‘Gender neutral’ noemen ze dat. Nu is hij blij met deze gekozen opzet.

Matthew vroeg ons hoe wij denken dat Helen er uitziet, welke kleur haar zij bijvoorbeeld heeft? Van blond naar bruin en zelfs rood werd genoemd. Hij heeft alleen gelachen, we zaten er allemaal naast, hij heeft haar in zijn hoofd zitten en doet daarover verder geen uitleg, ook niet in zijn boeken. Het feit dat men met zulke details bezig is doet hem deugd. Zo anders is dat met zijn vorige baan, hij was scriptwriter van o.a. Silent Witness, daar komen personages op beeld tot leven. Met het schrijven voor boeken komen personages tot leven in de gedachten van de lezers en dat is voor iedereen anders. Iedere lezer vult zelf zijn details in. Op dit moment zijn er gesprekken met de Engelse tv-zender BBC over het verfilmen van zijn boeken met Helen. Het zou een vierdelige serie worden maar Matthew is niet van plan om zijn boeken volledig te gaan herschrijven. Het is nog niet duidelijk wie de rol van Helen gaat vertolken. Matthew zal zelf de controle houden over de scripts die worden afgeleverd en de casting.

Emilia Garanita is een harteloos personage en journaliste die vastberaden is om Helen tot de grond te richten. En ze kent geen scrupules wat aanpak betreft. Als je weet hoe de Britse pers, paparazzi, opereert en mensen lastigvalt (afluisterpraktijken, schandalen, geen grenzen hanteren) dan kun je je een beetje voorstellen hoe Emilia te werk gaat. Ze gaat geen mogelijkheid uit de weg om Helen kapot te maken. Haar wegen zijn hard en ze gaat over lijken. Dit vaak ten koste van Helen. Matthew heeft met Emilia een personage ontwikkelt dat onderdeel van hemzelf is geworden, zonder haar voelt hij zich niet compleet, hij kan geen boek schrijven zonder haar. Na een paar hoofdstukken met Helen moet hij Emilia weer in het verhaal betrekken. Zelf heeft Matthew geen last van de pers, hij weet zelf heel goed dat hij ze nodig heeft en maakt er handig gebruik van. Zijn broer is journalist en helpt hem daarbij.

Zijn boeken zijn kenmerkend omdat hij zeer korte hoofdstukken schrijft en snel van perspectief wisselt. Waarom kiest hij daarvoor? Is dat om de lezer te prikkelen? Matthew geeft aan dat een groot deel van zijn lezers jongelui zijn. Deze doelgroep is snel verveeld en moet gefascineerd blijven. Dat verklaart ook waarom hij om de zes maanden een boek schrijft. Zo blijft de binding met zijn lezers en hoeven ze niet te lang te wachten op een vervolg. Tijdens het gesprek werd duidelijk dat hij in GB nu een contract heeft voor het achtste boek en voor het negende t/m elfde deel zijn ze nog in onderhandeling. In Nederland en België komt zijn vierde boek in november uit met de titel ‘Slaap kindje slaap’, en het vijfde boek was ook aangekocht. Matthew heeft nog voldoende inspiratie en ideeën voor Helen, dus er kan nog meer komen. Net als Lee Child zou hij zo twintig boeken kunnen schrijven met hetzelfde hoofdpersonage. Helen blijft hem fascineren.

Tijdens het schrijven ondervindt hij dat de eerste 10-15 hoofdstukken echt een drama zijn om te schrijven. Daarna lijkt hij in een flow te komen waarbij er geen houden aan meer is. Hij heeft al eens ondervonden dat mensen vol verbazing naar hem zitten te kijken wanneer hij aan het rammen is op zijn toetsenbord in een pub of coffeeshop. Het verhaal ontwikkelt zich dan vanzelf en zijn gedachten gaan sneller dan dat zijn vingers kunnen bijhouden. In acht weken schrijft hij een boek tot de eerste versie. 5000 woorden per dag haalt hij met gemak. Verbazend genoeg vindt Matthew het schrijven van een boek meer ontspannend dan het schrijven van een script voor t.v. Ook is het schrijven van een script vele malen duurder dan dat van een boek. Een script betaalt zich meteen uit bij het inleveren en met een boek is dat nog maar afwachten, afhankelijk van de verkoop.

Woensdag was Matthew in Utrecht voor een bijeenkomst met eigenaren van boekwinkels in Nederland. Wat hem opviel is dat hier vaak generaties lang een winkel in handen is van eenzelfde familie. De passie voor boeken is voelbaar. Zo anders in GB waar boeken voornamelijk in supermarkten of online worden verkocht. De kracht van een goede pr-campagne is bepalend voor de verkoopcijfers en de supermarkten doen dat goed en daar komt een groot deel van de verkoop vandaan. In GB vind je steeds minder échte boekwinkels, iets wat Matthew wel jammer vindt.
Hij had alle verhaallijnen voor de acht boeken al in zijn hoofd zitten toen hij Iene Miene Mutte nog moest gaan schrijven. Het valt hem gemakkelijk een thriller tot leven te laten komen omdat hij de verhalen op voorhand al in zijn hoofd zitten. Als hulpmiddel gebruikt hij een storyboard omdat hij op voorhand de eerste zeven verhaallijnen al helemaal had bedacht. Waarom hij thrillers schrijft is omdat mensen het leuk vinden bang te worden gemaakt in de veiligheid van hun eigen huis. En dat geeft hem wel een kick. We zijn voorlopig dus nog niet van Helen af, Matthew heeft nog volop plannen met deze intrigerende dame.

Matthew beantwoorde ook een aantal lezersvragen:

Eveline vroeg wat zijn ergste nachtmerrie was. Daar was Matthew heel duidelijk over: dat er iets met zijn kinderen zou gebeuren. Een drama zoals met Madeleine McCann zou een echte nachtmerrie zijn. Het in bed leggen van je kind en dat het wakker wordt in een ander boezemt hem angst in. Wat dat ook met jou als volwassen zou doen. Dat noemt ‘primal fear’.

Anita wilde weten of Amanda Burton nog terugkomt in de serie Silent Witness. Daar was hij heel kort en stellig in; ‘No, no way!’.

Meike was benieuwd of er schrijvers zijn waardoor Arlidge wordt geïnspireerd. Hij antwoordde daarop dat het vooral het personage Lisbeth Salander was uit Stieg Larssons Millennium trilogie dat hem fascineerde. Een outcast, geen stereotype, een vrouw met ballen.

Francina vroeg zich af waar zijn inspiratie vandaan komt. Matthew gaf aan bol te staan van fantasie en dat hij ideeën bij de vleet heeft. Zijn hoofd loopt over.

De vraag van Eveline Kleijn is tot de winnende vraag gekozen! Proficiat, jij krijgt een exemplaar van Iene Miene Mutte toegestuurd.

Time flies when you’re having fun. Zelf gaf Matthew aan het jammer te vinden dat onze tijd er alweer op zat want hij was nog lang niet uitgekletst. We hebben op z’n Hollands (en Vlaams) afscheid van hem genomen met op zijn initiatief drie zoenen. Hij voelt zich duidelijk thuis. Als afsluiter hebben we met Joyce Spijker en Nathalie Pagie een terrasje gedaan bij de Brabantse Aap aan het Spui. Al bij al een heel gezellige ochtend.

Uitgeverij Boekerij, Marc, bedankt voor deze mogelijkheid en graag tot een volgende keer!
Hartelijke groet (inclusief de drie zoenen!)

Nancy en Patrice
Team De Perfecte Buren