Bij toeval stuitte ik op het boek Marieke in Tinderland. Een openhartig verslag van 20 Tinderdates. De cover is rood met een uitsparing van een sleutelgat in het midden, waar een vrouw op staat in een bos, op haar rug gezien met lang blond haar. De auteur zelf? De cover roept associaties op met het gluren door een sleutelgat. En wat een ontzettend leuk boek is het, ik heb ervan gesmuld. Vol nieuwsgierigheid maak ik een afspraak voor een interview. In hartje Den Haag ontvangt ze mij thuis in haar appartement. De plek waar menig verhaal uit het boek zich heeft afgespeeld. Naar buiten heeft ze een prachtig uitzicht over de stad, binnen is het een en al huiselijke gezelligheid, compleet met vrolijk versierde kerstboom. In het boek drinkt de hoofdpersoon vaak een verse muntthee of een koffie verkeerd. Wanneer Marieke naast de gewone thee ook deze twee varianten aanbiedt, schiet ik in de lach. Ik kies de latte.
Roelant: ‘Doordat je zoveel persoonlijke dingen in je boek schrijft, weet ik wat je graag drinkt, dat ik geen fles wijn mee hoef te nemen en dat ik ook goed op tijd moet komen.’
Marieke: ‘Oh ja?, wat grappig. Daar sta ik geen moment bij stil als ik schrijf. Ik schrijf gewoon. Maar nu besef ik dat je eigenlijk heel veel van mij weet. Maar dat vind ik natuurlijk prima. Anders was ik geen schrijver geworden. Maar het is best grappig als ik iemand ontmoet die ik niet ken, zoals jij, en dat die dan heel veel dingen van mij weet.’
Roelant: ‘Het is een heel apart boek, Marieke. Ik heb ervan genoten. Maar tijdens het lezen dacht ik bij mijzelf welke doelgroep je voor ogen had toen je het schreef? De ene keer denk ik het is echt iets voor vrouwen, maar het volgende moment staat het vol met belangrijke informatie voor mannen. Alle mannen die willen gaan daten, móeten dit gewoon lezen. Je schrijft precies waar vrouwen op afknappen.’
Marieke: ‘Precies. Ik denk inderdaad dat alle mannen die op een dating app zitten iets aan dit boek hebben. Dit boek is ontstaan vanuit een enorme frustratie. Maar ik zal je eerst iets anders laten zien. Dit is mijn jeugdboek Castrië. Dat schreef ik in 2016. Van die uitgever moest ik op Facebook, oftewel Feestboek. Daarna heb ik Richard geschreven. Dat heb ik geschreven naar aanleiding van mijn gesprekken met Richard Hulshof. Hij is top coach en heeft een heel groot bedrijf in coaching en training. Hij heeft een bepaalde manier van coachen, maar vooral een bepaalde manier van hoe hij in het leven staat. Door een vertaalopdracht heb ik hem leren kennen. Dat was een mega klus, een heel grote opdracht, maar we konden erg goed samenwerken. Daardoor is dat gelukt. Hij vertelde me na afloop daarvan dat hij graag een boek zou willen hebben van wat hij denkt en hoe hij coacht en dat ík dat moest schrijven. Daarna zijn we zes jaar lang elke maand samen uit eten geweest. Dat geeft weer hoe ingewikkeld het was voor mij om te begrijpen wat hij precies denkt.’
Roelant: ‘Je komt uit Groningen. Hoe was je jeugd daar?’
Marieke: ‘Ik heb een verschrikkelijke jeugd gehad. Mijn ouders hebben allebei een narcistische persoonlijkheidsstoornis. Ik heb ook geen contact meer met ze. Ik ben al dertig jaar af en aan in therapie om dat allemaal op een rijtje te krijgen. Je ziet dat dat uiteindelijk aardig gelukt is. Ik heb een fantastisch leuke dochter, waar het heel goed mee gaat. Ik heb een vertaalbureau dat goed loopt. Maar de weg hiernaartoe, om dat zo te krijgen, was erg moeilijk. Ik heb geen gelukkige jaren gehad. Ouders die een persoonlijkheidsstoornis hebben, dat is zó ontwrichtend voor een kind. Ik denk trouwens dat heel veel kinderen het zwaar hebben gehad thuis. Misschien wel 75 %. Kinderen die fijne ouders hebben en een fijne jeugd kenden, hebben echt geluk gehad. Terwijl het beeld is dat je pech hebt gehad als je het slecht hebt gehad. Want dan denken we meteen aan incest en zware lichamelijke mishandeling. Maar die geestelijke mishandeling is net zo destructief als de lichamelijke. Alleen je hoort er bijna nooit wat over. En dat is echt mijn missie. Toen ik op de lagere school zat, wilde ik al schrijven en juf worden. Om dat te combineren ben ik Engels gaan studeren. Vervolgens docent Engels geworden op een middelbare school. De leerlingen vond ik heel leuk, maar het boeide me helemaal niks tijdens het lesgeven om ze Engels te leren. Ik wilde ze helpen in hun ontwikkeling. Maar of ze nu die present continuous goed kunnen gebruiken, zal me aan mijn reet roesten. Excuse my French. Ik gaf les aan 4 VWO en 4 HAVO.’
Roelant: ‘Maar dat is juist de tijd dat ze boeken moeten lezen.’
Marieke: ‘Ja, alleen heel veel leerlingen houden niet van lezen. Het laatste wat ik wil, is leerlingen vertellen dat ze wél moeten lezen. Ik wil überhaupt niet iemand iets opleggen. Dat ik zelf Donna Tartt’s De verborgen Geschiedenis een van de allermooiste boeken vind, boeit ze niet. Het contact met de leerlingen vond ik fantastisch maar ik had net zo goed wiskunde of geschiedenis kunnen geven. Het boeit me niet wat ze leren. Na dat jaar lesgeven vertrok ik. Ben ik daarna toch weer naar een school gegaan. Dit keer in Den Haag. Dat was een particuliere school. Werd ik meteen adjunct hoofd. Over die tijd heb ik ook een boek geschreven dat nog op de plank ligt. Dat ga ik omzetten naar een thriller. [lachend] Dat kan heel erg makkelijk! Ik ben van plan om een serie te maken met dezelfde hoofdpersoon. De psychologische ontwikkeling vind ik erg boeiend. Door mijn jeugd, hoe ik zat in relaties, hoe het ging op dat werk bij die directeur die steeds koeien van fouten maakte…’
Roelant: ‘Dat moest jij steeds maar weer recht breien.’
Marieke: ‘Ja. En ik was toen nog maar 30. Maar het hele personeel stond achter mij. Want toen ik er was, kwam er opeens een toetsweek, was er een te-laat-kom beleid. Als er iemand drugs had, werd hij van school getrapt. Die kinderen liepen stoned door het gebouw heen. Mijn boek, Castrië, is op de tijd met die leerlingen gebaseerd. Het speelt zich af op een gefantaseerd continent. De leerlingen vonden het fantastisch dat ze in dat boek zaten. Ze waren daar ridder, jonkvrouw of koning. Reuze spannend. Na vier jaar hield ik het niet meer vol op die school. Ik ben heel hoog gevoelig, introvert en snel overprikkeld. Dan krijg ik vreselijke migraineaanvallen als ik teveel doe en teveel prikkels heb. Maar als je als kind ouders hebt die zeggen dat je je aanstelt en dat dat belachelijk is, dat je zeurt, dat je nep bent, dat is niet goed voor je zelfvertrouwen. Inmiddels weet ik dat ik niet nep ben, maar enorm hartelijk. Ik ben hartstikke intelligent, een leuke vrouw, een lieve partner, een goede moeder en een goede vriendin. Dat ik dit nu durf te zeggen, heeft me al 20 jaar therapie gekost. Als vroeger mensen iets positiefs tegen me zeiden, dacht ik altijd: ze moesten eens weten wat voor rotwijf ik eigenlijk ben. Want dat hebben mijn ouders me altijd verteld. Dat is zó ondermijnend.’
Roelant: ‘Dat is heftig.’
Marieke: ‘Het nare is ook dat mensen met een persoonlijkheidsstoornis daar zelf ook niks aan kunnen doen. Die zijn gewoon ziek. Mijn vader heeft op een gegeven moment zelfs geprobeerd om mijn moeder te vermoorden. Hij wilde ons allemaal ombrengen. Statistisch gezien gebeurt zoiets twee keer per jaar in Nederland. Toen ik dertien jaar was, gingen ze scheiden. Uit lijfsbehoud heb ik ze allebei door die scheiding geloodst. Buiten het feit dat mijn ouders narcist waren, heb ik ook relaties gehad met narcisten. Degene die ik in mijn boek Willoughby noem, is zo’n voorbeeld van een narcist. Mijn zelfbeeld was zó laag dat ik dacht dat ik niets te eisen had op partnerkeuze gebied. Ik wilde een man die intelligent was en leuk en die ik ook nog eens aantrekkelijk zou vinden. Poe-poe. Vergeet het maar zat gewoon in mijn hoofd geramd. Als ik met dat Tinderen een man zag die op zich best aantrekkelijk was, maar LTS had gedaan, twijfelde ik zelf of dat wel zou matchen met mij. Maar dan komt de stem van mijn vader in mij naar boven: mevrouw Visser, u wilt zeker een ingenieur? Nou ja, ik heb zelf ook twee masteropleidingen. Mijn psycholoog zegt telkens dat ik iemand moet kiezen van mijn eigen niveau. Maar als je dat zegt, krijg je meteen de kritiek van mensen die geen wetenschappelijke opleiding gedaan hebben dat je arrogant bent en neerkijkt op MBO-ers. Wat ik absoluut niet doe! Maar als het gaat over een relatie… Ik kan niet iets hebben met iemand die leuk naar Ajax kijkt en vervolgens een potje bier gaat drinken in de kroeg of de barbecue gaat aansteken. Dat gaat hem gewoon niet worden met mij. En dat is voor zo’n man ook niet leuk. Heeft niks met arrogantie te maken. Dat matcht gewoon niet.’
Roelant: ‘Maar dat je zelfs narcisten ontmoet hebt op Tinder. Waarom herkende je dat niet? Waarom ging je niet weg?’
Marieke: ‘Dat kan ik allemaal keurig uitleggen. Daar zijn helaas geen boeken over. Het is wel een motivatie voor mij om daarover te schrijven. Ondertussen ben ik een specialist geworden op het gebied van narcistische persoonlijkheden. Maar om op je eerste vraag terug te komen, voor wie ik het boek geschreven heb. Voor mannen, om die een leidraad te geven als ze zo nodig op Tinder moeten, om dan in Godsnaam die vis weg te doen en teksten als ‘hapje, drankje’ of ‘weekendje weg’, of ‘Bourgondiër’ weg te laten. Sodemieter op! En al die mannen die in een relatie zitten en maar roepen waar die lekkere, leuke vrouwen zijn gebleven. DONDER OP, denk ik dan. Ga naar de wallen, val mij niet lastig. Dat was de hoofdinsteek. Maar al schrijvende dacht ik aan al die vrouwen die ook op Tinder zitten en zich dood gingen lachen om al die mongolen op Tinder. Het was eigenlijk tweedelig dus. Jammer genoeg ben ik ondertussen van Tinder verwijderd en zit nu op Happn. Maar daar zitten precies dezelfde mannen. Maar ik moet toch iets. Ik heb nog steeds geen relatie. Bij de AH kom ik hem niet tegen en verder ga ik mijn huis niet uit. De kans dat ik iemand in het wild ontmoet is heel klein, helemaal in deze tijd. En ik hield al niet van kroegen of feestjes vóór deze Coronatijd.’
Roelant: ‘In het begin van het boek, bij de eerste dates, hield je stellig vol om voorlopig geen seks met je date te gaan hebben. Maar kijk ik naar latere dates dan schreeuw je uit dat je zó toe bent aan hete, stomende seks.’
Marieke: [lachend] ‘Daar ben ik mijn hele leven al aan toe. Dat is echt wel wat ik wil in een relatie. Maar ja, dan moet ik iemand aantrekkelijk, intelligent en leuk vinden. Maar die zijn dun gezaaid. Ik ben letterlijk nog geen tien mannen in mijn leven tegengekomen van wie ik dacht: dáár zou ik wel een relatie mee willen. En dat voelt dus zo veeleisend. Maar daar kan ik niks aan doen. Maar ondertussen ben ik wel al drie en een half jaar alleen, zonder stomende seks.
Roelant: ‘Mannen die te lelijk zijn voor Tinder gaan op een betaalde site, schrijf je in je boek.’
Marieke: ‘Daar sta ik nog steeds achter. Op Tinder had ik binnen een kwartier 99-plus likes. Als ik wilde kon ik de hele dag door swipen. Ik had zo 100 matches op één dag. Wat moet ik dan op een betaalde site? Ik heb er verder geen spijt van dat ik vier jaar op Tinder gezeten heb. Ik heb zoveel over mijzelf geleerd. Daar komt nog eens bij, Liefde is geluk hebben. Er is een heel mooi boekje van Hans Bouwman, een Christelijke dichter uit met name de jaren 80. Van mijn beste vriendin kreeg ik zijn boekje Vriendschap is geluk hebben. Voor mijzelf heb ik het omgezet naar Liefde is geluk hebben. De kans is toch heel klein voor ieder mens. Je hebt niet twintig liefdes in je leven. Je moet geluk hebben.’
Dank je wel voor dit fijne gesprek, Marieke. Morgen is de TV uitzending van de Kerst special van All you need is Love. Ik ga kijken met jouw boek naast me op de bank.
Roelant
Perfecte Buren
Eerder verschenen op Perfecte Buren.
