"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Vindolanda

Zaterdag, 10 juni, 2023

Geschreven door: Adrian Goldsworthy
Artikel door: Peter van Bavel

Een historische thriller die je onderdompelt in de Romeinse tijd

[Recensie] Een historicus die een verhaal vertelt kan twee kanten op. Of hij geeft een opsomming van feiten waardoor het een zware bevalling wordt, of hij verloochent zichzelf en fantaseert er vrolijk op los, waardoor hij ver van de koers op zijn morele kompas blijft. En dan heb je historicus Adrian Goldsworthy, die zoveel weet van het Romeinse Rijk dat hij eindeloos zijn kennis en voorliefde kan spuien zonder belerend te worden.

Omdat Vindolanda zich afspeelt in de eerste eeuw na Christus, is er veel historische kennis en bewijslast maar ook veel onduidelijkheid over het leven in deze periode uit de geschiedenis. Goldsworthy heeft de keuze gemaakt zichzelf vrijheid te gunnen daar waar dit kan. Hij doet nergens de geschiedenis geweld aan en vult aan op basis van verwachting en journalistieke vrijheid, daar waar de feiten ontbreken.

Romeinse imperialisten en Britse stammen
Deze mix levert een verhaal op dat veel informatie verschaft over de strijd tussen de Romeinse imperialisten en de verschillende Britse stammen. Een strijd die soms alleen voelbaar was en niet direct met wapens werd gestreden. De gevoelens van bewoners van de Britse eilanden lagen per individu vaak ver uit elkaar.

Adrian Keith Goldsworthy (1969) is een Brits historicus en auteur. Hij studeerde aan de Universiteit van Oxford en promoveerde daar op ‘klassieke geschiedenis’. Hij is gespecialiseerd in Romeinse geschiedenis. Hij schreef hierover meerdere boeken, waaronder de trilogie Centurion, waarvan Vindolanda het eerste deel is. Dit boek verscheen reeds in 2017 en verschijnt nu in een Nederlandse vertaling van Joost van der Meer en William Oostendorp. Auteur Goldsworthy is ook adviseur van documentairemakers voor de BBC, History Channel en National Geographic. In het najaar van dit jaar zal het tweede deel verschijnen uit deze trilogie: Mare Liberum.

Yoga Magazine

Britten, Gothen, Bataven, centurions en legionairs
Bij Romeinen denken we automatisch aan het dappere kleine volkje dat in Gallië streed tegen de troepen van Julius Caesar. Ook al ligt het Caesar-tijdperk achter ons in Vindolanda, de herinneringen aan Asterix steken tijdens het lezen regelmatig de kop op. Hij en zijn onverzadigbare maat Obelix hadden immers ook te dealen met Britten, Gothen, Bataven, centurions en legionairs. Zelfs de druïde speelt een voorname rol in dit avontuur.

Omdat vanuit het perspectief van de centurion Flavius Ferox naar de gebeurtenissen wordt gekeken, bouw je sympathie op voor deze held. Opvallend is dat het leger van het Romeinse Rijk lang niet alleen uit Italianen bestond. Zelfs Flavius Ferox is afkomstig uit een familie die strijd voerde tegen de Romeinen en werd na verslagen te zijn genaturaliseerd en opgeleid tot Romeinse centurion en veldheer.

Je leert heel veel over de geschiedenis uit de vroegste periode van onze jaartelling. Over volken, gebruiken, kleding, schoeisel en wapens. Het verschil tussen een gladius en een spatha is na ruim vierhonderd pagina’s gewoon basiskennis. Van een historische thriller, zoals tevens op het omslag staat vermeld, is dan weer geen enkele sprake. Het is meer een historisch avontuur.

Het boek telt dertig hoofdstukken die (detail) met Romeinse cijfers zijn genummerd. De verklarende woordenlijst aan het eind is overbodig. Details worden uitstekend uitgelegd in het verhaal. Wat een belevenis is Vindolanda. Het boek maakt je strateeg, strijder, historicus en tijdreiziger zonder uit je stoel te komen. Geen eenvoudig boek maar een dikke aanrader voor de liefhebber van historische thrillers en in het bijzonder ten tijde van het Imperium Romanum.

Eerder verschenen bij Boeken-cast

Boeken van deze Auteur: