De littekens van de vuile oorlog in Argentinië – en een celibataire Eminentie met een dochter
Het vierde en beste Vaticaan boek van Morris West
Eminence is het vierde Vaticaan-boek dat door Morris West geschreven is. De literaire wereld heeft 3 van zijn boeken tot de Vaticaan-serie benoemd (The shoes of the Fisherman / The Clowns of God / Lazarus). Het is mijn persoonlijke overtuiging dat Eminence (Eminentie) als vierde boek zeker thuis hoort in deze categorie, en dat Eminence (Eminentie) samen met The clowns of God (Gods kleine clowns) het mooiste is uit deze vier.
Dorpspastoor
De hoofdrolspeler in het boek, Luca Rossini, was in zijn jonge volwassen jaren een dorpspastoor in Argentinië tijdens de vuile junta-oorlog van martelingen, raids en verdwijningen. Op een dag wordt er een razzia gehouden in zijn dorp, en de jonge pastoor Luca stormt het kerkplein op om zijn mensen te beschermen als een goede herder.
Het lukt, maar de tol is hoog. Luca wordt aan een karrenwiel vastgebonden en vreselijk gegéseld. Vanuit een woonhuis kijkt een plaatselijke majoor van de reserves toe en besluit om in te grijpen. Majoor Carlos Menéndez trekt zijn uniform aan, geeft zijn dochter een geladen geweer en vertelt haar om de aanvoerder van de geweldplegers dood te schieten zodra hij het teken geeft.
Zo geschiedde. Dochter Isabel schiet raak, maar de dorpspastoor is een lichamelijk wrak. Carlos Menéndez stuurt de militairen terug naar de barakken, en brengt zijn dochter Isabel en de zwaargewonde pastoor in veiligheid. Voor Luca Rossini is dit het begin van een hele lange geestelijke en lichamelijke genezing. Voor Carlos en zijn dochter Isabel is het een begin van moeizame onderhandelingen om zelf de vuile oorlog te overleven, en Luca Rossini en anderen veilig het land uit te krijgen voordat ook zij geëxecuteerd worden of spoorloos verdwijnen onder de junta van Argentinië.
Vaticaan
Luca wordt naar Rome gebracht waar hij in de huishouding van de Paus terecht komt en waar hij gedurende meer dan 20 jaren van worstelen met het verleden, langzaam opklimt in de kerkelijke hiërarchie. Ik noem hier een periode van ruim 20 jaren, waar het boek herhaaldelijk 25 jaren noemt. Ik heb een reden om van die 25 jaren uit het boek af te wijken: De vuile oorlog in Argentinië begon in 1974 na de dood van Péron. Het boek is geschreven tussen 1996 en 1997 (en werd gepubliceerd in 1998). Er kunnen derhalve 22 jaren zijn verstreken, maar nog geen 25 jaren, ondanks dat de auteur de 25 jaren blijft onderstrepen.
Verschillende krachtige plots
In het boek Eminence komen verschillende krachtige verhaallijnen bijeen:
Luca Rossini werd in de eerste maanden na de afranseling verpleegd door Isabel. Er ontstond méér dan ziekenzorg. Isabel en de dorpspastoor werden (lichamelijke) geliefden. Hij was een (verplicht) celibatair pastoor en zij was getrouwd met een diplomaat. De vader van Isabel heeft heel hard moeten onderhandelen om zijn gezin veilig te stellen tegenover de junta van Argentinië. Pastoor Luca had Italiaanse voorouders, maar was zelf geboren en opgegroeid in Argentinië. Hij moest zijn geboorteland ontvluchten en mocht er nooit meer terug komen. Ware het niet voor zijn eigen veiligheid, dan toch zeker om Carlos en zijn dochter Isabel te beschermen.
Toen de echtgenoot van Isabel in het buitenland ging werken als diplomaat, besloot Isabel om contact te zoeken met haar geliefde Luca Rossini. De eerste briefcontacten groeiden uit tot ware liefdesbrieven, ook al promoveerde Luca steeds verder in de kerkelijke hiërarchie en werd hij zelfs Kardinaal (daarom is de boektitel dus Eminentie/ Eminence – wat de functionele titel is voor een Kardinaal). Luca en Isabel hebben elkaar al die jaren nooit terug gezien.
De verhouding die Luca en Isabel hadden in de verpleegmaanden in Argentinië, zijn geregistreerd door de Katholieke Kerk, maar waren nooit uitgelekt.
Tijdens het laatste ziekbed van de Paus worden de Pauselijke dagboeken ontvreemd, met de bedoeling om ze openbaar te maken tegen hoge betaling.
Als de Paus op zijn sterfbed ligt, wordt de echtgenoot van Isabel voorgedragen als Argentijnse ambassadeur bij de Heilige Stoel. Isabel en haar dochter komen naar Rome. Eenmaal daar aangekomen, ontvouwen er zich drie gebeurtenissen op het persoonlijke vlak: Isabel vertelt Luca dat zij terminaal ziek is door botkanker, ze biecht op dat háár dochter ook zíjn dochter is, en de dochter is er zelf ook al achter gekomen en confronteert de twee met een eenvoudige rekensom. Haar leeftijd + 9 maanden, brengt de kalender terug naar de verpleegmaanden van Luca in Argentinië…
Gedurende de laatste weken van het sterfbed van de Paus, wordt er in de internationale pers stevig op los gespeculeerd wie de ‘Papabili’ zullen zijn (de grootste kanshebbers om de nieuwe Paus te worden), en welke Kardinalen een eventuele ‘outsider’ kunnen zijn om als nieuwe Paus te worden gekozen. Precies op dat moment lekt het geheim van Kardinaal Luca en Isabel uit. Wie heeft er gelekt? Luca Rossini moet zich melden bij een groep Kardinalen. Zij willen van hem horen of hij bereid is om zich niet verkiesbaar te stellen in het komende Pausconclaaf.
Isabel werkt samen met de Dwaze moeders van Argentinië, ook wel bekend als de grootmoeders van de Plaza de Mayo. Het zijn de vrouwen die 20 jaar na de vuile oorlog nog steeds wachten op antwoord over wat er is gebeurd met hun verdwenen familieleden. Deze vrouwen beschuldigen een collega-Kardinaal van Luca dat hij heeft gezwegen terwijl hij wist wat er gebeurde in Argentinië. De beschuldigde + de Minister van Binnenlandse Zaken van het Vaticaan dringen er bij Kardinaal Luca Rossini op aan dat hij een bemiddelende rol op zich neemt. Bijkomend probleem: De twee Kardinalen kunnen elkaar niet verdragen.
Isabel stort in tijdens haar hotelverblijf in Rome, en moet samen met haar dochter zo snel mogelijk naar een gespecialiseerd ziekenhuis in New York. Intussen overlijdt de Paus, en het Conclaaf dat zijn opvolger moet kiezen, gaat van start. Nog tijdens het Conclaaf ontvangt Luca het bericht uit New York dat Isabel is overleden.
Tijdens het Conclaaf blijven Luca Rossini en zijn leermeester als laatste 2 kandidaten over voor een benoeming tot Paus ..
Fictief verhaal met realistische kantjes
Deze Engelstalige (Australische) roman is een krachtig en een meeslepend boek. Een beladen verhaal met persoonlijk leed. Een fictief verhaal met hele realistische kantjes. In de eerste twee Morris West boeken uit de Vaticaan-reeks staan historische gebeurtenissen beschreven die ná de publicaties nog moesten gaan gebeuren. In dit vierde Vaticaan-boek staat een voorspelling over een toekomstige Paus die akkoord zal gaan met een belofte om zich terug te trekken als Paus zodra hij zijn Ambt niet meer aan kan. 15 jaar na de publicatie van dit boek, zou Benedictus XVI (Joseph Aloisius Ratzinger) daadwerkelijk aftreden. Zijn Argentijnse opvolger Franciscus I (Jorge Mario Bergoglio) heeft een vrijwillige clausule die datzelfde van hem vraagt ..
Engels
Ik lees net zo makkelijk in het Engels en in het Duits als dat ik in het Nederlands lees. Dat is in dit geval een zegen omdat de meeste boeken van Morris West niet in het Nederlands verkrijgbaar zijn. Ik ben een fan van Morris West boeken. In het geval van het boek Eminence, vind ik het boek – behoudens de ietwat te lang uitgerekte tijdlijn van 25 jaren die er eigenlijk 22 zijn – één van zijn betere boeken. In ieder geval het beste boek uit zijn Vaticaan reeks. De onthullingen in de Vaticaan boeken over dingen die zich nog moesten gaan ontvouwen, zijn verrassend accuraat.
“‘We hebben een kans om het te veranderen, Luca. Één kans.’
‘Leg het aan me uit, Turi.’
‘Laten we een Paus vinden die er mee in stemt een nieuwe Algemene Raad te benoemen, die in de canons een wettelijke leeftijd voor de pensionering van een Paus zal opnemen, precies zoals dat ook voor ons is beschreven, plus een voorafgaande toestemming voor zijn eigen ontslag indien hij geestelijk ongeschikt zou worden.'”
“’Ik heb wat eenvoudig rekenwerk gedaan. Ik weet wanneer ik geboren ben en waar ik gedoopt ben. Ik weet dat je een keizersnede gehad hebt in New York. Dus ik vraag me af of er een mogelijkheid bestaat dat ik Luca’s kind ben.
‘Je bent geboren, geregistreerd en gedoopt als Luisa Amelia Isabel Ortega.’
‘Dat is geen antwoord op mijn vraag, moeder.’
‘Waarom vraag je het nu?’
‘Omdat dit de eerste keer is dat ik jou en Luca samen zie – en het is de eerste keer dat ik twee mensen van middelbare leeftijd zo wanhopig verliefd zie dat het mijn hart breekt.’
‘Ik denk dat je het haar moet vertellen,’ zei Luca Rossini. ‘Vertel haar precies wat je mij gisterenavond vertelde.’”
Dit is niet een ‘gewoon’ goed boek. Dit is een heerlijk boek. Ook te koop als pocket formaat zodat je het makkelijk overal mee naar toe kunt nemen in je jas of in een tas.
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow.com
Dit is de vierde recensie over de Vaticaan-reeks van Morris West, na:
– In de schoenen van de Visser: Essay: In de schoenen van de Visser – Morris West,
– Gods kleine clowns: Essay: The Clowns of God – Morris West en
– Lazarus: Essay: Lazarus – Morris West.
