'In gesprek met': Edge.Zero, rots in de branding voor genreverhalen & WINACTIE

Door Sophia Drenth


Edge.Zero beleeft dit jaar alweer zijn derde editie. Deze jaarlijks terugkerende bundel waarin de beste genreverhalen uit het voorgaande jaar worden uitgebracht, is het initiatief van Mike Jansen en Peter Kaptein, twee door de wol geverfde schrijvers, die al sinds jaar en dag actief zijn in het fantastische genre.


Genreverhalen die hebben meegedongen met wedstrijden of zijn gepubliceerd in genretijdschriften komen in aanmerking voor publicatie. Een vakkundige en zeer breed geselecteerde jury maakt een selectie. Daarna is het aan de lezer om het winnende verhaal aan te wijzen.

Edge.Zero’s voornaamste doel is om het genre een groter bereik te geven. Daarom is de bundel in het eerste jaar na uitgave digitaal gratis verkrijgbaar via kanalen zoals Smashwords en Kobo. Voor de fervente papierlezer is een paperback te krijgen via Amazon.

De geselecteerde schrijvers worden niet vergeten en krijgen per woord uitbetaald. Dat maakt van Edge.Zero echt liefdewerk oud papier. Tijd om wat meer te leren over de beweegredenen van de initiatiefnemers. Op 30 november komt de recensie van Jeanine van deze bundel hier op de blog online.  



Hoe zijn jullie op het idee gekomen voor Edge.Zero?
Peter: Volgens mij is dit een heel geleidelijk proces geweest en het heeft zeker meerdere invloeden gehad. Eén van de primaire redenen voor Edge.Zero was het gebrek aan directe kanalen voor publicatie na wedstrijden; iets waar ik in 2012 en 2013 in meerdere blogposts mijn zorg over uitte. ‘Je doet mee aan een wedstrijd, en dan?’ Schrijvers hebben een podium nodig. Zichtbaarheid.
Dat podium moest zo toegankelijk mogelijk zijn. Gratis waar het mogelijk was. Met papieren boeken voor bibliotheken, recensenten en lezers die graag fysieke bladzijdes willen omslaan. Al de verhalen op de website beschikbaar stellen voor lezers die niets willen downloaden, of liever verhalen op hun mobiele telefoon lezen. En voor lezers die liever e-books verslinden, zouden de bundels via vrijwel alle mogelijk kanalen te vinden, te kopen en te downloaden moeten zijn. Van daaruit was het een kleine stap naar Edge.Zero.


Mike: Voor mij speelde er ook wat onvrede over de uitslagen van een aantal verhalen waarvan beide oprichters (Mike Jansen en Peter Kaptein) zeker waren dat het top 10 verhalen hadden moeten zijn. Uiteindelijk behaalden die verhalen overigens top 10 noteringen in de jury- en publieksuitslag van de verschillende Edge.Zero jaargangen. Dit keer met een mening van alle juryleden en niet alleen een voorselectie-jury, zoals bij sommige wedstrijden het geval is.


Wat mist het genre volgens jullie in NL?
Peter: Ik vind dit een lastige vraag. Er is momenteel van alles aan het gebeuren: nieuwe tijdschriften die (deels) de uitgeversformule van Edge.Zero gaan volgen, nieuwe wedstrijden met nieuwe organisatoren die weer nieuwe schrijvers en nieuwe verhalen gaan trekken. Verder zijn er nu veel meer uitgevers binnen Nederland en Belgie die meer fantastiek uitgeven dan ooit tevoren. En zeker op het vlak van lekker leesbare fantasy zijn er tegenwoordig heel veel leuke boeken te vinden.
Ik denk dat we nog een slag kunnen halen bij het diepere werk. Verhalen die verder gaan dan een lekker avontuur. En ik zie graag meer Science Fiction verschijnen.


Mike: Ik mis betalende platformen, voldoende promotie en daaraan gerelateerd bereik, schrijvers die voldoende en constante kwaliteit en kwantiteit te bieden hebben. Zie de schrijvers die in twee of drie opeenvolgende Edge.Zero’s hebben gestaan, dan heb je ze wel een beetje. Dat zijn de schrijvers die met regelmaat hoog eindigen in wedstrijden, gepubliceerd worden en ook een aanzienlijke productie draaien. Dat soort schrijvers, daar hebben we er meer van nodig. Dan hebben we de lezer iets te bieden en kunnen meer lezers bij het genre betrokken raken.


Wat was jullie eerste kennismaking met het genre?
Peter: Strips uit de Stripmap en strips in de Pep en de Eppo toen ik 8 of 9 jaar oud was, waaronder de Belgische en Nederlandse strips als ‘De Katamarom’, ‘Stef Ardoba’, ‘Storm’ en ‘Blook’ . Euro 5.? Schrijvers als Jack Vance, Isaac Asimov, Arthur C. Clarke, toen ik 11 jaar oud was. Boeken uit de boekenkast van de buurman. Tijdschriften die we van familieleden kregen.


Mike: Ik las toen ik zes was uit de jeugdbibliotheek (Huis te Zaanen in Haarlem) ‘De nacht van Abbadon’ van Felix Thijssen. Dat staat me nog heel goed bij. Sindsdien lees ik alleen nog maar science-fiction en fantasy met maar heel weinig uitstapjes naar literatuur of andere genres. Literatuur vind ik meestal maar saaie zelfbevlekkerij, een enkele uitzondering daargelaten. Genre met literaire aspiraties vind ik dan meestal wel weer smullen.

Mike Jansen

Waarom zijn genreverhalen belangrijk?
Peter: Genreverhalen zijn voor mij belangrijk, omdat ze, meer dan met literatuur het geval is, de mogelijkheid bieden uit een bepaald keurslijf te stappen, om de realiteit te pakken, te ontleden, binnenstebuiten te keren, voor een spiegel te zetten, te vragen: ‘wat als? Wat als we niet dit maar dat hebben? Wat als we bepaalde ontwikkelingen doortrekken en kijken naar zowel de problemen als de oplossingen?’
Genre biedt alle vrijheid om op elk vlak helemaal los te gaan, beperkingen te verpulveren en op totaal nieuwe plekken uit te komen die wellicht nog nooit op die manier verkend zijn. Het biedt ongekende mogelijkheden om waarschuwingen te geven voor en tegen bepaalde ontwikkelingen, om alternatieve oplossingen te bieden voor problemen die nu nog onoplosbaar lijken, inzichten te geven in bepaalde aspecten van menselijk handelen, of bepaalde delen van de menselijke geschiedenis.
Als je met dit als uitgangspunt vervolgens talentvolle schrijvers hebt die daadwerkelijk iets te zeggen hebben, die die onderwerpen diep en op een intelligente manier kunnen uitwerken, dan heb je werk dat daadwerkelijk levensveranderend kan zijn voor bepaalde lezers. Omdat het bijvoorbeeld een stem geeft aan bepaalde gevoelens, hoop en inspiratie kan geven in donkere dagen, of (vanwege de ongebreidelde fantasie van de schrijvers) een gevoel van thuiskomen kan geven dat andere literaire stromingen niet kunnen bieden.


Mike: Het zijn verhalen die buiten de gebaande paden treden, die misschien een vorm van escapisme zijn, maar die daarin toch ook middels metaforen en vergelijkingen een diepere boodschap kunnen herbergen, zonder meteen moralistisch of belerend te hoeven zijn.

Peter Kaptein

Oorspronkelijk NL genreverhalen blijven achter. Lezers lezen liever Engelstalige boeken of de vertalingen daarvan, dat is een van de geluiden die ik opvang. Waaraan ligt dat volgens jullie?
Peter: Ik zie dit als twee vragen en twee situaties. Er zijn lezers die liever Engelstalig werk lezen, omdat de boeken vaak goedkoper zijn en ze niet hoeven te wachten op vertalingen van hun favoriete schrijvers. Dat Nederlandse genreverhalen achterblijven, minder gelezen worden, heeft volgens mij voornamelijk te maken met zichtbaarheid. Ik wéét als lezer, dat de Engelstalige markt veel te bieden heeft. Daarom ga ik daar het eerst kijken en zoeken. Ik weet ook dat in veel boekhandels vertalingen van buitenlands werk te vinden is. Dus dat is mijn tweede keuze. Ik zie op die plekken misschien vier tot vijf Nederlandstalige schrijvers, met boeken in genres die me mogelijk niet direct aanspreken. Die schrijvers worden nauwelijks gepromoot. Mijn eerste vraag als lezer is waarschijnlijk allereerst: ‘wat moet ik daarmee?’ Er is geen hype rond deze schrijvers. ‘Ga ik dat boek kopen uit sympathie, of omdat ik het graag wil lezen?’ Ze zijn onbekend, concurreren met vertaalde boeken van schrijvers die vaak al een naam hebben opgebouwd en zijn daardoor al snel een tweede of derde keuze, denk ik.

Op Fantasy-fairs is dit een ander verhaal. Als je de boekenstands eenmaal gevonden hebt, is er werkelijk een overvloed aan boeken van SF en Fantasy-schrijvers van eigen bodem te vinden, met enthousiaste mensen achter de tafels die de schrijvers van die boeken blijken te zijn. Als je wilt kun je met iedereen een praatje maken en aan het einde van de dag met vijf tassen vol net verschenen werk thuiskomen.
Het gaat uiteindelijk om zichtbaarheid en keuze. Onbekend is onbemind. En als ik, opnieuw redenerend vanuit de lezer, keuze heb uit meer dan 100 boeken van Nederlandstalige schrijvers is de kans veel groter dat daar iets van mijn smaak bij zit en dat ik dat ga kopen en lezen.
Ik denk dat dit nog verder te doorbreken is, door nog beter in te zetten op promotie en kennismakingsmomenten tussen lezers en de verhalen van schrijvers. Edge.Zero is daarin van onze kant slechts een eerste stap en een eerste poging en we halen daar nog lang niet uit wat we eruit kunnen halen.


Mike: Ik ben het met Peter eens dat ‘onbekend maakt onbemind’ een belangrijke component is. Daar komt bij dat de bekende auteurs uit Engelstalige landen een goed product leveren, een enorme bulk promotie van hun uitgevers hebben gekregen, daarmee populair zijn geworden en dus wordt het makkelijk voor Nederlandse uitgevers ‘bewezen bestsellers’ op te pakken, te vertalen en in de markt te zetten.


Hoe kunnen mensen meehelpen om het genre op de kaart te zetten?
Peter: Kwaliteitscontent produceren. Veel lezen. Recensies schrijven. Boeken aanbevelen. Actief steun geven aan uitingen van organisaties en initiatieven die het genre op de kaart proberen te zetten en houden, bijvoorbeeld door zich als vrijwilliger aan te bieden bij organisaties die volgens hen daadwerkelijk iets van betekenis doen.


Mike: lees meer Nederlandse SF/F/H verhalen. Er zijn zat boeken en bundels met genreverhalen, ze worden alleen nauwelijks gelezen of zelfs maar gevonden. Dus: zegt het voort, verspreid links naar Edge.Zero (en Wonderwaan en Totem en SF-Terra en NCSF etc.) en kijk eens bij de Nederlandse uitgevers zoals Verschijnsel, Quasis Uitgevers, Macc, Zilverbron en Zilverspoor, Nimisa, Godijn Publishing en anderen.


Vertel eens iets over jullie eigen werk?
Peter: Ik schrijf voornamelijk het soort Science Fiction waarin de lezer diep in de verzonnen werelden wordt gesmeten. Ik begin meestal met een bepaald thema: liefde, haat, eenzaamheid, wraak, bijvoorbeeld. Ik vraag me af in welke vorm ik dat wil gieten, verzin er een verhaalwerkelijkheid omheen en meng dat vervolgens met de persoonlijke en actuele politieke issues die over mijn tijdlijn komen, ten tijde van schrijven. De laatste tijd spelen die verhalen steeds vaker in hetzelfde verhaaluniversum, omdat daarbinnen nog enorm veel ruimte is voor verkenning.


Mike: Ik schrijf om gelezen te worden. En ik schrijf wat ik zelf leuk vind om te lezen. Aangezien ik een nogal brede smaak heb, zul je dat ook in mijn werk terugvinden. Van grimmige sprookjes tot hardcore militaire SF tot high fantasy en bloederige horror. Er is maar weinig dat ik niet schrijf. Mijn verhalen zitten meestal vol grapjes, kwinkslagen, referenties en diepere lagen, afgetekend tegen rijke werelden en flink uitgewerkte culturen. Vast niet voor iedereen, maar zoals ik al schreef, ik produceer wat ik zelf leuk vind om te lezen.


Volgend jaar weer Edge.Zero?
Peter: Ja.


Mike: Als het aan mij ligt zeker. Even schaamteloos promoten: op de website van Edge.Zero vind je de donatie-link. Edge.Zero draait helemaal op donaties en royalties en is daarmee in staat de schrijvers elk jaar tenminste een cent per woord te betalen. Liever zouden we meer betalen, maar dan hebben we meer donaties nodig.


***

Als lezer ga je natuurlijk ogenblikkelijk op zoek naar de Edge.Zero. Wat kan je verder doen om dit project en de gepubliceerde schrijvers te steunen? Heel eenvoudig. Mail de mannen van Edge.Zero jouw eigen top 3 van de verhalen in de bundel. Vertel daarbij in twee of drie regels waarom je jouw nummer één gekozen hebt. De inzenders die het best de uiteindelijke top 3 hebben voorspeld, maken kans op een prijs, dus het is handig, maar niet verplicht, om je NAW gegevens mee te sturen. Stuur je e-mail voor 8 december naar: slush@edge-zero.com

De volgende verhalen zijn dit jaar voor Edge.Zero geselecteerd: 
Heidelberg, mon amour door: Jaap Boekestein & Tais Teng 
De vrouw van een halve eeuw door: Anaïd Haen 
De beste bedoelingen door: Wouter van Gorp 
Fragmenten door: Sophia Drenth 
Rassenhaat in vijf gangen door: Tijs de Jong 
Iets over slapende draken wekken door: Sander de Leeuw 
Onzekere Anna door: Joost Uitdehaag 
Het Gelukkige Land door: Jack Schlimazlnik 
Vaaltgieren door: Tom Thys 
De Patch door: Frank Roger 
Tegenpolen door: Debby Willems 
Kielzog door: Maarten Luikhoven 
Vergeten getallen in een ver verleden door: Jorrit de Klerk 
Lirander van Windmare, een Stervende Aarde verhaal door: Tais Teng 
Fluxloos door: Mike Jansen

Met een voorwoord van Johan Klein Haneveld


****

Dus
ben jij razendbenieuwd naar wat volgens de jury van Edge.Zero momenteel de
crème de la crème van de Nederlandstalige Fantasy/SF en Horror is, doe dan mee.
Deelnemen kan tot en met zaterdag 8 december.


Hoe doe je mee? Je bent maar drie klikjes verwijdert van een kans op deze mooie bundel in het fantastische genre!


-like de pagina van Edge.Zero HIER
-like de pagina van De Perfecte Buren HIER
-Geef bij deze winactie op de BESLOTEN facebookgroep van DPB aan dat je meedoet met deze winactie. Dat doe je HIER. (uit die aanmeldingen wordt geloot)


LET OP: meedoen kan t/m 8 december!!!

Eerder verschenen op Perfecte Buren.